Allard Pierson Museum verwerft twee Romeinse beelden

Het Allard Pierson Museum in Amsterdam heeft recent twee Romeinse beelden verworven. Het gaat om een beeld van een overleden dame met een bijzonder kapsel en een beeld van de godin Artemis, de zogenaamde Artemis van Ephesos.

De sculpturen zijn beide afgelopen zomer op een veiling van Christie’s in Londen gekocht. Volgens museumconservator René van Beek zijn ze door hun thematiek uniek in Nederland.

Dame met bijzonder kapsel

Het beeld hiernaast is bijna zestig centimeter hoog en stelt een jonge vrouw voor met een opvallend kapsel vol krullen. Opvallend zijn de drie acanthusblaadjes aan de voorkant van de buste waaruit het beeld lijkt te ontspringen. Volgens Allard Pierson is dit kenmerkend voor een beeld dat gemaakt is na het overlijden en gaat het hier dus om een grafmonument van een overleden jonge vrouw.

“Het opvallende kapsel is kenmerkend voor de tijd aan het hof van de zogenaamde Flavische keizers -Vespasianus, Titus en Domitianus- die van 69 tot 96 na Christus regeerden.”

Het beeld verkeert in goede staat. Alleen de neus is licht beschadigd en er ontbreekt een stuk van de onderkant van de buste. René van Beek en Geralda Jurriaans-Helle schrijven in het Vriendenmagazine van het museum:

“Het meest valt natuurlijk haar kapsel op. Rijen diep in het marmer geboorde gaten maken vele krulletjes die tezamen een hoog opgaand kapsel vormen. Opmerkelijk is dat grotere en kleinere boorgaten elkaar afwisselen, waardoor de krullen heel levendig in grootte verschillen. De achterkant van het kapsel is mooi uitgewerkt en bestaat uit vlechten die tot een knot zijn samengeknoopt.”

Artemis van Ephesos

Het tweede aangekochte beeld is met bijna 54 cm hoog iets kleiner dan het beeld van de vrouw met het opvallende kapsel. Hier wordt de beroemde godin Artemis afgebeeld. Ze is voorgesteld als de beschermster van de stad Ephesos (Efeze). Deze stad op de westkust van Klein-Azië is beroemd vanwege zijn enorme tempel gewijd aan de godin Artemis. Op de schouder ligt een mantel en aan de gordel om haar middel is een soort schort, de ependytes, bevestigd, bezet met drie horizontale én verticale rijen figuren in reliëf. Het hoofd had op de tulband oorspronkelijk een kroon in de vorm van een stadsmuur

Vooral de ovale uitstulpingen onder de hals hebben in de loop der eeuwen opzien gebaard. In de renaissance zagen geleerden de figuur als een veelborstige vruchtbaarheidsgodin.

Het beeld verwijst ook naar een cultus in de oosterse provincie Asia en past in de tradities van dat gebied. Daarnaast drukt het beeld volgens het museum uit hoe heel de Romeinse wereld deze bijzondere Artemis kende en vereerde.

Het publiek kan de beide beelden bezichtigen op de vernieuwde Romeinse afdeling van het museum: Van Rome naar Romeins.

Meer Romeinse Rijk
Overzicht van boeken over het Romeinse Rijk