Prinses van Oranje
Napoleon wordt door de Romanovs tot twee keer toe afgewimpeld als bruidegom voor Anna Paulowna. In 1815 wordt de opnieuw oprukkende Franse keizer door de geallieerde legers verslagen bij Waterloo. Eén van de overwinnaars, tsaar Alexander I, stelt koning Willem I voor zijn zoon Willem, de jonge Prins van Oranje, met zijn zusje Anna Paulowna te laten trouwen.
Het is een huwelijk uit politiek belang: de tsaar is gebaat bij invloed op een sterk koninkrijk ten noorden van het overwonnen Frankrijk. Het Huis Oranje-Nassau, dat in korte tijd is gepromoveerd van stadhouderlijk tot koninklijk, ziet in de alliantie een verhoging van haar internationale prestige. Hoewel het een gearrangeerd huwelijk betreft, is de toestemming van de Romanov-bruid doorslaggevend. Tsaar Peter de Grote bepaalde voor zijn familie dat geen enkel huwelijk van een telg uit het geslacht Romanov mag trouwen zonder persoonlijke instemming. De beide huwelijkskandidaten gaan akkoord en prins Willem vertrekt met een kleine delegatie en een vracht vol geschenken naar het Russische hof, waar hij direct na aankomst in Sint-Petersburg kennis maakt met de twintigjarige grootvorstin Anna Paulowna. Zij raken direct op elkaar gesteld.
“Het was liefde op het eerste gezicht. Het is heel wat, iemand te huwen die men niet kent”,
…vertrouwt Anna Paulowna vele jaren later een hoveling toe. Willem valt als een blok voor haar rijzige gestalte, de lijn van haar schouders en haar mooie handen. Maar uiteraard telt het karakter. De prins vindt Anna Paulowna ook gevoelig, intelligent en oprecht.
Willem en Anna Paulowna gaan op 28 januari 1816 in ondertrouw en trouwen op 21 februari 1816 met grote pracht en praal in de grote kerk van het Winterpaleis in het bijzijn van de keizerlijke familie, de Staatsraad en de Heiligste Regerende Synode, het bestuur van de Russische-orthodoxe kerk. De bruid is gekleed in een huwelijksgewaad van wit satijn, met daarover een purperfluwelen staatsiemantel, afgezet met hermelijn. De sleep van de mantel wordt gedragen door tien edellieden en haar eigen hofmeester. De bruid draagt de Orde van Sint-Catharina en zij is getooid met parels en diamanten. Behalve een diamanten diadeem draagt zij ook een bruidskroon van goud. Op de weelderige inzegening volgens de Russisch-orthodoxe ritus in de kerk van het Winterpaleis volgt de sobere, protestantse huwelijkssluiting in de Witte Zaal, door de Waalse hofpredikant Chantepie de La Saussaye, die in het gevolg van Willem is meegekomen. Anna Paulowna is Prinses van Oranje geworden.
Na het huwelijk laat het jonge gevierde paar zich in Rusland maandenlang onderdompelen in feesten, slederitten, parades, bals en defilés. Eindelijk, op 23 augustus, komen de Prins en Prinses van Oranje in Nederland aan, nadat zij in Berlijn al zijn begroet door koningin Wilhelmina, prins Frederik en prinses Marianne, die het paar tegemoet zijn gereisd. Kort na het hartelijke ontvangst door de koning op Paleis Het Loo wordt het jonge paar op 4 september ingehaald in Den Haag. Op 19 september 1816 beleven zij hun feestelijke intocht in Amsterdam. De gevels zijn versierd met groen, bloemen en vlaggen. Erewachten vormen een haag tot aan het Paleis op de Dam.
Amsterdam in 1816
Toch realiseert Anna Paulowna zich dat dit de stad is waar haar illustere voorvader tsaar Peter de Grote zich bekwaamde in de scheepsbouwkunst. Het rood-wit-blauw dat op de dag van haar intocht van alle gebouwen wappert, zijn ook de kleuren van Peters Russische vlag. Op het oog doen de weidse grachten haar denken aan de bebouwde kanalen van Sint-Petersburg. En Amsterdam heeft een Russisch-orthodoxe kerk, gelegen aan de Oudezijds Voorburgwal. Nadat Willem en Anna Paulowna aan het paleis zijn afgestapt, verschijnt het jonge paar met de voltallige koninklijke familie tot twee keer toe op het balkon.
~ Paul Rem
Conservator Paleis het Loo
Boek: Anna Paulowna (1795-1865) – Paul Rem
Tentoonstelling: Anna Paulowna krijgt grote tentoonstelling op Paleis Het Loo
