Archeologen vinden bijzondere inscriptie aan de Via Appia in Rome

Tijdens opgravingen van de Radboud Universiteit aan de Via Appia in Rome, een van de belangrijkste oude Romeinse wegen, is een bijzondere inscriptie ontdekt. Het gaat om een inscriptie die behoorde bij een van de grafmonumenten die al langere tijd door de archeologen wordt onderzocht.

Uit de inscriptie in Latijn blijkt dat op die plek Gaius Atius is begraven, of zijn zoon met dezelfde naam. Beiden waren familieleden van de moeder van de latere keizer Augustus (keizer van 27 v.Chr. tot 14 n.Chr.) en behoorden dus tot de Romeinse elite. Gaius senior is ook bekend uit andere bronnen, namelijk uit passages bij Caesar en Cicero. Hij was een bondgenoot van Gnaeus Pompeius Magnus (Pompeius de Grote), die eerder met Gaius Iulius Caesar en Marcus Licinius Crassus het eerste triumviraat had gevormd.

Via Appia

De monumentale tumulus (heuvelgraf) waar de inscriptie is gevonden is in de afgelopen eeuwen steeds verbonden met de vroegste geschiedenis van Rome. Het monument ligt in het onderzoeksgebied van de Nijmeegse archeologen, de vijfde en zesde mijl van de Via Appia, dat begint op ongeveer 7,5 kilometer van het begin van de weg bij de Circus Maximus in het huidige stadscentrum van Rome. In de buurt van de monumentale tumuli zou in de zevende eeuw v.Chr. een conflict tussen Rome en de naburige stad Alba Longa zijn uitgevochten.

De vondst van de inscriptie is voor de onderzoekers onder meer van belang omdat hij aantoont dat de grafheuvel waar hij is gevonden geen herinneringsmonument is maar een graf voor een historisch persoon. Ook bij de noordelijke grafheuvel is een grafinscriptie gevonden die laat zien dat het hier eveneens gaat om een echt graf uit de late Romeinse Republiek of vroeg-Augusteïsche periode, dus uit de laatste decennia van de eerste eeuw v.Chr.

De vondst is al gedaan in augustus 2019, aan het einde van de jaarlijkse opgravingscampagne. Hierna werd hij weer afgedekt omdat het monumentale marmeren blok wegens de vakantieperiode niet kon worden geborgen. Door corona konden twee campagnes niet doorgaan, maar deze maand is het blok naar het museum van de nabijgelegen Villa van de Quintili overgebracht. De veldwerkcampagne wordt uitgevoerd door twaalf studenten van de Radboud Universiteit onder leiding van Stephan Mols en Christel Veen.