Nederlandse zeevaarder en ontdekkingsreiziger. Leidde de eerste Nederlandse ‘schipvaart’ naar Oost-Indië. Broer van Frederik Houtman.
‘Eerste Schipvaart’
De Nederlanders willen graag een directe handel met Oost-Indië opzetten, maar moeten daarvoor op zoek naar een nieuwe route. Op 2 april 1595 vaart er een vloot uit. Cornelis de Houtman is oppercommies van de vloot en zijn broer Frederik is een van de opvarenden. De schepen Mauritius, Hollandia, Amsterdam, en Duyfken vinden een route. Op 27 juni arriveren de Nederlanders in Bantam, een belangrijk handelscentrum in de Oost. De van Cornelis de Houtman reis is de geschiedenisboeken in gegaan onder de naam ‘Eerste Schipvaart’.
De Houtman zou een ruw en ontactisch mens zijn geweest. Een man die vaak in conflict kwam met zowel zijn medeopvarenden als met de inheemse bevolking. Nadat hij de mogelijkheid van rechtstreekse handel met Oost-Indië had bewezen, keerde hij terug naar Nederland en trad hij in dienst van Balthasar de Moucheron, een koopman en reder van adellijke Normandische afkomst. Voor deze koopman ondernam Houtman in 1598, opnieuw vergezeld door zijn broer Frederik, een reis naar Atjeh. Daar werd hij in 1599 gedood.
In Gouda bevindt zich sinds 1880 een plantsoen dat vernoemd is naar de zeevaarders Houtman. Ook is hier een monument voor de broers te vinden.
