De Belgische schrijver en historicus David Van Reybrouck is vanaf 1 april dit jaar de nieuwe Denker der Nederlanden. Dat heeft Stichting Maand van de Filosofie bekendgemaakt. De eretitel wordt sinds 2011 elke twee jaar toegekend aan een “gerenommeerd denker”.
De functie was eerder bekend onder de naam Denker des Vaderlands, maar draagt sinds kort de titel Denker der Nederlanden, in lijn met soortgelijke eretitels als Dichter en Componist der Nederlanden. De naamswijziging vond onder meer plaats op verzoek van voormalige dragers van de eretitel die aangaven de term ‘vaderlands’ gedateerd te vinden.
Van Reybrouck volgt Marjan Slob op, die de titel sinds 2023 droeg. Eerdere Denkers waren onder anderen Hans Achterhuis, René Gude, Marli Huijer en Paul van Tongeren. Het denkerschap kent geen officiële taakomschrijving en wordt door elke denker op eigen wijze ingevuld. Van Reybrouck heeft aangegeven zich de komende twee jaar te willen richten op wat hij “vérdenken” noemt. De historicus:
Om de grilligheid van deze tijd het hoofd te bieden hebben we alle wijsheid nodig die de mensheid ooit heeft voortgebracht: niet-westerse wijsbegeertes, maar ook spirituele, literaire en artistieke tradities, naast wetenschappelijke, collectieve en praktische vormen van denken. Er valt kennelijk zelfs een en ander te leren uit de leefomgeving: zie de vele technologische ontwikkelingen die zich nu al baseren op de intelligentie van de natuur.
Van Reybrouck (1971) studeerde archeologie in Leuven met filosofie als bijvak, behaalde een M.Phil in Cambridge, promoveerde aan de Universiteit Leiden en ontving een eredoctoraat van de Université Saint Louis in Brussel. Hij was onder meer verbonden aan het Hannah Arendt Center in New York en aan de Universiteit van Oslo als Arne Næss Professor, vernoemd naar de Noorse filosoof.
Historisch onderzoek

Ter gelegenheid van zijn benoeming tot Denker der Nederlanden verschijnt op 2 april het essay De wereld en de aarde. Hoe houden we het veilig?, waarin Van Reybrouck pleit voor een herziening van de internationale diplomatie, in het licht van de klimaatcrisis. Volgens de historicus vormt niet de geopolitieke onrust, maar de ontwrichte aarde het grootste veiligheidsvraagstuk van deze tijd.