De tering naar de nering zetten – Herkomst

Als je de tering naar de nering zet, let je even goed op de uitgaven. Je haalt de spreekwoordelijke broekriem aan en zorgt er bijvoorbeeld voor dat er niet meer uitgegeven wordt dan er binnen komt, of bezuinigt op een aantal posten. Anders dan soms gedacht, wordt met tering in deze uitdrukking niet verwezen naar de ziekte tuberculose.

Het woord tering is afgeleid van het vroeger veel gebruikte werkwoord ’teren’, dat zoveel betekent als ‘in je levensonderhoud voorzien’. Dit woord komen we ook nog tegen in de uitdrukking ‘op iemands zak teren’ (op andermans kosten leven). ‘Nering’ is een andere benaming voor het zelfstandig naamwoord ‘handel’ en vermoedelijk afgeleid van het werkwoord ‘neren’ (voeden, onderhouden). Met de uitdrukking ‘de tering naar de nering zetten’ geeft men dus aan dat de uitgaven afgestemd moeten worden op de inkomsten uit de nering.

Volgens de beroemde Nederlandse taalkundige F.A. Stoett kwam de uitdrukking al voor in het Middelnederlands, in de vorm ‘na der neren die tere setten’. Qua betekenis vergelijkbare uitdrukkingen die vroeger ook geregeld gebruikt werden zijn ‘naar zijne beurs te markt gaan’ en ‘zaaien naar den zak’.

Meer historische uitdrukkingen en gezegden
Boekenrubriek: Taalgeschiedenis

Bronnen ▼