Eerste tenue van vrouwelijke voetbalscheidsrechter gevonden

Op een zolder in Alkmaar is een handgemaakt scheidsrechterstenue uit 1961 gevonden, gedragen door Klaziena Laan tijdens haar debuut als voetbalscheidsrechter. De vondst werd gedaan door sporthistoricus Jurryt van de Vooren in het kader van zijn onderzoek naar de eerste vrouwelijke scheidsrechters in Nederland.

De outfit werd in Alkmaar gevonden bij Jacqueline de Kroon, dochter van Laan. Haar moeder, die vorig jaar overleed, bewaarde de kleding haar hele leven lang. Het shirt en de broek zijn overgedragen aan het Regionaal Archief Alkmaar.

Geheim

Op 11 juni 1961 maakten Klaziena Laan, Ineke Boom en Nel Rentenaar in Alkmaar hun officiële debuut als scheidsrechters tijdens een jeugdtoernooi. Zij waren daarmee de eerste vrouwen ter wereld die deze rol in een officieel verband op zich namen. Hun optreden was dan ook groot nieuws.

De KNVB-afdeling Noord-Holland had de vrouwen eerder in het geheim opgeleid vanwege een tekort aan jeugdscheidsrechters. Dit initiatief stuitte op verzet van het nationale KNVB-bestuur, dat destijds helemaal geen vrouwelijke scheidsrechters toestond. Het tenue van de scheidsrechters werd in het geheim door de vrouwen zelf gemaakt.

Ondanks de weerstand bleek het project succesvol: binnen een jaar was het scheidsrechterstekort in Noord-Holland opgelost. In november 1962 volgde de officiële erkenning van vrouwelijke scheidsrechters door de KNVB, als eerste voetbalbond ter wereld.

Plakboek

Zo begon in Alkmaar in zekere zin de wereldwijde emancipatie van het voetbal. Jurryt van de Vooren doet al langere tijd onderzoek naar deze geschiedenis. Eerder werd ook al een plakboek van Nel Rentenaar gevonden, met onbekend materiaal en historische foto’s uit de beginperiode van het Nederlandse vrouwenvoetbal. Daarnaast kwamen bij het Regionaal Archief Alkmaar tal van foto’s en exemplaren van het tijdschrift Het V.S.er-tje boven water, een uitgave van de vrouwelijke scheidsrechters zelf.

Later dit jaar publiceert Van de Vooren het boek De Vrouwen van ’61, over de geschiedenis van de eerste vrouwelijke scheidsrechters in Nederland en hun rol in de emancipatie van het voetbal.