Ergens lak aan hebben – Betekenis en herkomst

De uitdrukking ‘ergens lak aan hebben’ houdt in dat iets je niet zoveel kan schelen. Je laat iets links liggen en trekt je er niets van aan. Waar komt dit gezegde eigenlijk vandaan?

Betekenis van ergens lak aan hebben

Heb je lak aan iets, dan heb je ergens geen boodschap aan. Een bekend synoniem van lak aan iets hebben, is ergens maling aan hebben of schijt hebben aan iets. Je kunt ook lak hebben aan personen. Als je lak hebt aan iemand, negeer je die persoon of diens mening, omdat hij/zij bijvoorbeeld niet van toegevoegde waarde is voor je leven.

Herkomst van lak hebben aan iets of iemand

Waar komt ergens lak aan hebben, lakken hebben aan iets of lak hebben aan iemand als gezegde vandaan? Etymologen vermoeden dat het woord ‘lak’ in deze zegswijze hetzelfde betekent als autolak of de lak die je gebruikt om deuren te verven. De negatieve connotatie van het woord ‘lak’ is al eeuwenoud, sterker nog: millennia-oud. Volgens de taalkundige en predikant Cornelis Tuinman in diens etymologisch woordenboek Fakkel der Nederduitsche taale (1722) komt in het Bijbelboek Prediker al een negatieve verwijzing voor naar lak:

“Daar is niemand zonder lak. Elk mensch heeft zijn gebrek.”

Lak zou in dit verband gerelateerd zijn aan (ver)lakkerij, aan het verlinken, foppen, bedriegen van anderen. Verlakken kennen we in de Nederlandse taal minstens sinds de zestiende eeuw.

Het gezegde dat je ergens lak aan hebt of aan iemand, is relatief nieuw. De eerste vermeldingen komen volgens etymologen uit de jaren kort voor de Eerste Wereldoorlog. In 1925 verwees de taalkundige F.A. Stoett in zijn Nederlandsche Spreekwoorden, Spreekwijzen, Uitdrukkingen en Gezegden als een van de eerste taalkundigen naar dit gezegde.

Vermoedelijk is het idee achter ‘lak hebben aan iets of iemand’ het feit dat lak een dun laagje vernis is over iets wat echt is. Lak stelt in die zin niets voor en is bedrieglijk. Want wat eronder zit is niet wat je ziet én vaak minder fraai…

Lees ook: Lakmoesproef: betekenis & herkomst
Of dit artikel: Luilak: waar komt dit woord vandaan?
Boek: Nederlandse spreekwoorden, spreuken en zegswijzen – Kornelis ter Laan

Bronnen ▼