Étienne de Silhouette – De zuinige minister die silhouettes maakte

Wat een silhouet is, weet vrijwel iedereen. Veel minder bekend is dat dit eponiem verwijst naar een voormalige Franse minister van Financiën: Étienne de Silhouette (1709-1767).

Étienne de Silhouette was naar verluidt een weinig populaire minister. En zijn carrière als minister duurde daardoor maar kort. De Fransman voerde grote bezuinigingen door en ontzag daarbij ook het personeel aan het hof van koning Lodewijk XV niet. Silhouette sneed onder meer in de salarissen van de hovelingen en werd mede daardoor binnen een half jaar weggewerkt.

De Fransman trok zich hierna terug en toonde ook thuis dat hij wel wist hoe er efficiënter met zaken omgegaan kon worden. Al tijdens zijn ministerschap had hij zich bekwaamd in een techniek waarbij uit zwart papier portretjes werden geknipt. Thuis ging hij hier mee door. En hij sloeg er een slaatje uit. Thuis hoefde hij geen grote bedragen meer neer te leggen voor dure wandversiering. De oud-minister knipte gewoon zelf figuren uit zwart papier en hing die aan de muur.

Goedkoop

Silhouette was zo goed in het knippen van portretten, dat hij er letterlijk en figuurlijk naam mee maakte. In 1759 werd in Parijs zelfs een tentoonstelling gehouden, volledig gewijd aan de nieuwe zwarte profielportretten. De nieuwe techniek sloeg aan en waaide ook over naar andere landen, waaronder Nederland en Duitsland.

Het zogenaamde portrait à la Silhouette werd een spreekwoordelijke goedkope variant van geschilderde portretten. Hierdoor leeft de naam van de zuinige minister tot op de dag van vandaag door in onze taal.

Bronnen ▼