Dark
Light

Heilige graal – Uitdrukking en betekenis

2 minuten leestijd
Afbeelding van de Heilige graal op een glas-in-lood raam in Finistère, Frankrijk
Afbeelding van de Heilige graal op een glas-in-lood raam in Finistère, Frankrijk (CC BY 4.0 - Jean-Pol GRANDMONT - wiki)

De Heilige graal is een bekend fenomeen uit Middeleeuwse verhalen. In spreekwoordelijke zin is de ‘heilige graal’ het hoogste waar een bepaald persoon naar streeft.

Heilige Graal - Frederick Sandys, 1861
Heilige Graal – Frederick Sandys, 1861 (Publiek Domein – wiki)
De Heilig graal wordt voor het eerst genoemd in de onvoltooide Arthurroman Perceval ou le Conte du Graal (ca. 1181) van de Franse schrijver en dichter Chrétien de Troyes. De graal wordt hierin beschreven als een mooi versierde beker die lijkt op de kelken die gebruikt worden tijdens de eucharistie. De Heilige graal werd zo een metafoor voor de heilige eucharistie.

In latere versies werd de graal beschreven als een schaal of beker, waarin Jozef van Arimathea bloed van Jezus Christus opving tijdens diens kruisiging. Die zou de kelk kort hiervoor, tijdens het Laatste Avondmaal, nog zelf hebben gebruikt om uit te drinken. Volgens de evangeliën was Jozef van Arimathea een lid van het Sanhedrin, het joodse gerechtshof. Hij zou het niet eens geweest zijn met de veroordeling van Jezus. Na diens dood kreeg hij toestemming om Jezus’ levenloze lichaam te verplaatsen naar een graf in zijn tuin. Hierna zou deze eerste ‘graalhoeder’ met de kelk naar Glastonbury in Engeland zijn gereisd. Volgens de overlevering nam hij tevens de lans mee waarmee Christus’ zij werd doorboord.

De Heilige graal komt voor in verschillende Arthurromans of graalromans. In diverse versies gaan ridders op zoek naar de heilige kelk. Bekend is vooral de zoektocht van de legendarische Galahad, een ridder die in directe lijn zou afstammen van Jozef van Arimathea. Volgns de verhalen was deze ridder geestelijk zo zuiver, dat hij er als enige in slaagde de Heilige graal te vinden. Na zijn dood werd hij met de graal in de hemel opgenomen.

De zoektocht naar de heilige Graal - Sir Edward Burne-Jones
De zoektocht naar de heilige Graal – Sir Edward Burne-Jones (Publiek Domein – wiki)

De legendes over de Heilige graal, die nooit zijn erkend door de Katholieke Kerk, zijn mogelijk deels gebaseerd op verhalen over hoornen des overvloeds uit de Keltische mythologie.

Uitdrukking

De Heilige graal heeft ook een plek gekregen in de uitdrukking “zoeken naar de heilige graal”. Deze uitdrukking wordt vooral gebruikt om aan te geven dat iets eigenlijk niet te vinden is.

Ook interessant: Het mysterie van koning Arthur

Bronnen â–¼

-1001 ideeën die ons denken veranderd hebben – Robert Arp e.a. p. 295
-https://www.britannica.com/topic/Grail
×