Het Hanzepaardje – Symbool van hanzestad Harderwijk

In 1999 vond amateurarcheoloog John ten Pierick op het terrein van het zwembad van Harderwijk een klein beeldje van een paard. Nader onderzoek maakte duidelijk dat het beeldje honderden jaren eerder werd gebruikt om de waarde van zilveren en gouden munten te bepalen. Tegenwoordig is het paardje een van de symbolen van hanzestad Harderwijk.

In de dertiende eeuw maakte Harderwijk onderdeel uit van de Hanze, een bekend handelsverbond uit de late Middeleeuwen. Leden van dit verbond werkten op economisch gebied nauw samen en verleenden elkaar handelsprivileges, zoals vrijstelling van tol. Op die manier werd de onderlinge handel en winst gestimuleerd. Harderwijk was zeker niet de grootste stad die deelnam aan het verbond, maar was wel een actief hanzelid en nam onder meer deel aan verschillende oorlogen en acties tegen piraten.

Noorwegen

Het zogenoemde Hanzepaardje dateert uit deze tijd. Volgens onderzoekers werd het beeld, met een afmeting van 6 x 4,4 x 2 centimeter, rond 1300 vermoedelijk in Noorwegen gemaakt. De letter ‘H’ die op het paard is terug te vinden, zou verwijzen naar Haakon V (1270-1319), destijds de koning van Noorwegen. Vermoed wordt dat het paardje werd weggegooid nadat een van de beentjes afbrak waardoor het als gewicht onbruikbaar was geworden. In Nederland is één vergelijkbaar paardgewichtje gevonden, in Sluis, een voormalige hanzestad in Zeeuws-Vlaanderen.

Het originele Hanzepaardje is tegenwoordig te bewonderen in Stadsmuseum Harderwijk. Op verschillende plekken in de stad zijn echter replica’s te vinden. De meest prominente staat op een sokkel op de Wijde Wellen, vlakbij de boulevard en net buiten de voormalige stadsmuur. Deze vergulde replica is gemaakt door beeldhouwer Natasja Bennink.

Bronnen ▼