Partijlied van de nazi’s gespeeld op galafeest Juliana en Bernhard (1937)

Op 5 januari 1937 speelde een orkest op het galaconcert ter ere van het huwelijk van Juliana en Bernhard (dat twee dagen erna voltrokken werd), naast het Wilhelmus en het Deutschlandlied ook het nationaalsocialistische Horst Wessel-lied. De toenmalige koningin Wilhelmina stónd erop dat dit lied ten gehore gebracht werd. De bekende huisdirigent van de Oranjes, dr. Peter van Anrooy, weigerde echter principieel om het lied te dirigeren en werd op staande voet ontslagen.

Peter van Anrooy ontslagen

Dit en meer interessants lezen we op een blog van Gerard de Boer. Toen Van Anrooy en zijn 25 orkestleden weigerden om dit lied te spelen – vanwege de nazi-vervolging van joden en andersdenkenden in Duitsland -, was koningin Wilhelmina furieus. Meteen verving ze Van Anrooy door kapitein Walther Boer, die dirigent was van de Koninklijke Militaire Kapel en het Hordt-Wessel-lied wel wilde spelen.

Tijdens het ten gehore brengen het Horst-Wessel-lied hieven diverse Duitse gasten hun armen en brachten de Hitler-groet:

In een interview in 1950 zei Peter van Anrooy later:

“Zelfs Hare Majesteit stuurde een meneer naar me toe om me te bezweren álles te dirigeren. Maar ik heb geweigerd. Ik had me natuurlijk ziek kunnen melden. Ik wás ook ziek na alles wat men mij bij het orkest had aangedaan. Maar ik wilde dat iedereen zou weten dat ik het verdomde dat vervloekte lied te dirigeren. Toen is de kapitein Walther Boer gekomen om het vuile werk te doen. Ik zie die mooie meneer nog staan te knipmessen voor de koninklijke loge. Bah!”

Het Horst Wessel-lied

Het Horst Wessel-lied fungeerde als de officiële hymne van de NSDAP, de partij van Adolf Hitler en consorten. Het eerste couplet van dit lied was, in combinatie met het eerste couplet van het Deutschlandlied, het Duitse volkslied in de jaren 1933-1945. Eerst werd het Deutschlandlied gespeeld, daarna het couplet van het Horst Wessel-lied.

Auteur van het lied was de schrijver en SA-propagandist Horst Wessel (1907-1930). De melodie van het lied componeerde hij niet zelf, maar is gebaseerd op een veel ouder lied.

De tekst van het Horst Wessel-lied luidt:

“Die Fahne hoch! Die Reihen fest geschlossen!
SA marschiert mit ruhig (mutig) festem Schritt.
Kam’raden, die Rotfront und Reaktion erschossen,
Marschier’n im Geist in unser’n Reihen mit.
Die Straße frei den braunen Bataillonen.
Die Straße frei dem Sturmabteilungsmann!
Es schau’n auf’s Hakenkreuz voll Hoffnung schon Millionen.
Der Tag für Freiheit und für Brot bricht an.
Zum letzten Mal wird Sturmalarm (-appell) geblasen!
Zum Kampfe steh’n wir alle schon bereit!
Schon (Bald) flattern Hitlerfahnen über allen Straßen (über Barrikaden),
Die Knechtschaft dauert nur noch kurze Zeit!”

Toen Horst Wessel op 23 februari 1930 stierf, bezochten 30.000 nazi’s zijn begrafenis en werd hij vrijwel meteen een nazi-martelaar. Op zijn begrafenis werd het Horst Wessel-lied gespeeld en niemand minder dan Joseph Goebbels, minister van Propaganda, zorgde ervoor dat dit lied het partijlied van de NSDAP werd.

Boek: Zo zong de NSB – G. Groeneveld

Bronnen ▼