Een bidprentje van een verre verwant die tijdens de Eerste Wereldoorlog aan Duitse zijde vocht, vormde de aanleiding voor het schrijven van de oorlogsroman ‘Offer voor een verloren zaak’. Schrijver en geschiedenisdocent Hugo Luijten (Antwerpen, 1969) gebruikt deze soldaat, de 33-jarige Heinrich Ohlenforst, als hoofdpersoon in zijn fictieve roman die zich voor een groot deel afspeelt aan het front van de Eerste Wereldoorlog in Frankrijk.
Tijdens een uitputtende loopgravenoorlog stierven hier vele, vaak jonge mannen een akelige dood. Ledematen werden afgerukt, gezichten verminkt en organen door akelige wonden blootgelegd. De wereld zag waartoe moderne oorlogsvoering in staat was, zonder daar overigens veel van te leren…
Het verhaal situeert zich gedeeltelijk ook in het kleine Duitse plaatsje Havert vlak aan de Nederlandse grens. Het is een typisch plattelandsdorp waar het dagelijkse leven zich afspeelt rondom kerk en dorpskroeg. Burgemeester, priester, hoofdmeester, postagent en de lokale diender vormen de dorpselite. Bürgermeister Hilger, die ook over enkele buurplaatsen de scepter zwaait, beschouwt zichzelf als een gewichtig man, de hoogstpersoonlijke vertegenwoordiger van de Duitse keizer in deze uithoek van het keizerrijk. Wanneer zijn dochter Philomène bevalt van een kind van Heinrich Ohlenforst voelt hij zich in zijn eer aangetast. Een burgemeestersdochter is geen partij voor een eenvoudige arbeider als Ohlenforst, die afkomstig is uit het nabij gelegen Saeffelen. Om een schandaal te vermijden stuurt hij zijn dochter met haar zoontje naar het klooster en broedt hij op een duister plan om Ohlenforst uit de weg te ruimen.
Over de schouder
Het aanbreken van de oorlog in de zomer van 1914 zet ook het leven in Havert en omgeving op zijn kop. Jonge mannen worden opgeroepen in dienst en verdwijnen naar het front. Voor Ohlenforst vormt het een geschikte gelegenheid om te ontsnappen aan de wraak van burgemeester Hilger en de door hem opgezweepte dorpelingen. Hij meldt zich als vrijwilliger in het 25e infanterieregiment ‘Von Lützow’, het regiment waarin hij ook zijn diensttijd volbracht. Al snel bevindt hij zich aan het front waar vijandig vuur niet het enige is dat hem bedreigt. Voortdurend moet hij over zijn schouder kijken om op zijn hoede te blijven voor een mogelijk wraakactie die door de meedogenloze burgemeester in Havelte wordt aangestuurd. Met zijn dochter, die weigert te spreken, in het klooster en zijn zoon aan het Oostfront blijft de burgervader vastberaden Ohlenforst uit te schakelen. Zelfs de verlieslijsten waarop steeds vaker ook de namen van zijn onderdanen staan vermeld, leiden hem niet af van dit doel.
Bloedige ellende
De gruwelen van het front worden door de auteur onverbloemd beschreven. In zijn boek is oorlog geen spannend avontuur, zoals veel jonge mannen bij het uitbreken van de oorlog in 1914 nog dachten, maar een bloedige ellende. Hij heeft zich goed verdiept in de historische details en schetst zo een overtuigend, huiveringwekkend beeld van het soldatenleven en de omstandigheden aan het front. Wie denkt dat zijn boek de zoveelste verkapte liefdesroman is die zich toevallig afspeelt tijdens een oorlog heeft het helemaal mis. ‘Offer voor een verloren zaak’ is een origineel en in nuchtere taal geschreven relaas over de zinloosheid van oorlog en legt de slechtste kanten van de mens bloot. Door te switchen tussen de gruwelen van het front en de kwaadaardige bekrompenheid van burgemeester Hilger ontstaat een verrassend verhaal. Dit originele, spannende debuut van Hugo Luijten smaakt dus duidelijk naar meer!
Boek: Offer voor een verloren zaak – Hugo Luijten
Meer Eerste Wereldoorlog
Bekijk dit boek bij:
