Paus Johannes XXIII werd in 2014 heilig verklaard. Wie was deze paus?
Met financiële hulp de familie kon Angelo Roncalli uiteindelijk naar het kleinseminarie van Bergamo. Als priesterstudent kreeg hij in 1901 een beurs en kon hij aan de Pauselijke Lateraanse Universiteit in Rome gaan studeren. Roncalli specialiseerde zich in kerkgeschiedenis. In werd 1903 hij tot diaken gewijd en in 1904 promoveerde hij in de theologie. Ook ontving hij dat jaar zijn priesterwijding.
Na de priesterwijding werd Roncalli secretaris van de bisschop van Bergamo, Giacomo Radini-Tedeschi. Met deze bisschop maakte hij verschillende buitenlandse reizen. Hij bezocht bijvoorbeeld Palestina. Roncalli maakte zich in deze periode hard voor de verbetering van de positie van textielarbeiders in Ranica. Hij bezocht bijvoorbeeld stakers die gevangen genomen waren en ontfermde zich over een baby die samen met zijn moeder in de gevangenis zat. In 1925 werd Roncalli benoemd tot titulair aartsbisschop van Areopolis.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hielp hij verschillende Joden. Roncalli was door paus XII benoemd tot apostolisch delegaat voor Turkije en Griekenland. In die hoedanigheid kon hij verschillende Joodse vluchtelingen in Istanboel steunen door hen aan officiële papieren te helpen waarmee naar Palestina gereisd kon worden.
Paus
Op 9 oktober 1958 overleed paus Pius XII. Roncalli, inmiddels kardinaal, werd hierop naar Rome geroepen voor het conclaaf. Tijdens dit conclaaf werd Roncalli – tot zijn eigen verbazing – tot paus gekozen. De 77-jarige Roncalli nam de naam Johannes XXIII aan. Tijdens het conclaaf hield Roncalli een dagboek bij waarin hij onder meer schreef:
“Bij de negende en tiende stemronde komt mijn arme naam weer terug bovenaan.”
Vanwege zijn hoge leeftijd werd Roncalli aanvankelijk beschouwd als tussenpaus. Al snel bleek dat de paus daar zelf anders over dacht. Op 25 januari 1959 riep hij namelijk het Tweede Vaticaans Concilie bijeen. Dit concilie zou tot veel veranderingen in de Katholieke Kerk leiden. Johannes XIII, die al snel de bijnaam “de goede paus” kreeg, wilde de Kerk beter laten aansluiten bij de moderne tijd. De kerkvergadering had als doel om “de ramen van de Kerk open te zetten voor de frisse lucht van buiten”.
Tweede Vaticaans Concilie
Het concilie waarvan de nieuwe paus geestelijk vader was, duurde van 11 oktober 1962 tot 8 december 1965. Kort voor het begin van het concilie was bij paus Johannes XXIII maagkanker geconstateerd. Op 3 juni 1963 overleed hij aan de gevolgen van die ziekte. De paus werd opgevolgd door Paulus VI.
Het einde van ‘zijn’ concilie maakte Johannes XXIII dus niet mee. Als geestelijk vader van de belangrijke kerkvergadering is zijn naam echter wel verbonden met enkele belangrijke kerkhervormingen. Tijdens het concilie werd bijvoorbeeld besloten dat de heilige mis voortaan ook in de landstaal gevierd mocht worden. Tot die tijd was het Latijn de verplichte taal voor alle kerkelijke vieringen. Ook werd afgesproken dat priesters de heilige mis voortaan met het gezicht naar de gelovigen mochten voeren. Eerder stonden priesters altijd met de rug naar de mensen toe.
Voor leken was na het Tweede Vaticaans Concilie in de kerk verder meer plaats. Zij mogen sinds het concilie onder meer Bijbellezingen verzorgen.
Paus Johannes XXIII werd op 27 april 2014 heilig verklaard, samen met paus Johannes Paulus II. Het was voor het eerst dat twee pausen tegelijkertijd heilig werden verklaard.
