Vanaf het begin van de vorige eeuw legde de fotografische dienst van de Rotterdamse politie alle plaatsen delict vast. Na afloop van het onderzoek gingen de glasnegatieven naar het archief. Door de jaren heen werden sommige negatieven weggegooid maar anderen overleefden het. In Kommer en kwel in Rotterdam heeft historicus en politieman Frank van Riet een aantal van die politiefoto’s uit de periode 1904-1940 boven water gehaald en het verhaal er achter gereconstrueerd.
Hebberigheid, nood, jalooezie, paniek en woede zijn aanleiding voor een keur aan misdaden. Kommer en kwel in Rotterdam verscheen recent bij uitgeverij Ad. Donker en vertelt onder meer over schietpartijen, niet al te slimme fraudeurs en uit de hand gelopen liefdesdrama’s. Onwillekeurig ga je als lezer de vergelijking met het heden maken. Brandstichting, inbraken, berovingen en moord en doodslag; het leven was vroeger ook niet bepaald veilig. Hieronder in het kort een paar uitgelichte gevallen.
Een moordaanslag
Op donderdagavond 25 april 1907 rent een hevig bloedende vrouw een Rotterdamse politiepost binnen, achtervolgd door een jongeman. Voor ze naar het ziekenhuis wordt afgevoerd, laat de vrouw weten dan de man, ene F.K.N. Rieff die in haar kapperszaak werkt, haar vijf keer beschoten heeft. Drie kogels in haar gezicht, een door haar haarknot en een misser. Het is een wonder dat ze het overleeft. Omdat de dader kreupel is kan ze aan hem ontsnappen. De politie arresteert Rieff die uiteindelijk tot acht jaar gevangenisstraf wordt veroordeeld.
De duivenhokmoord
Als op 6 december 1927 een schipper in de haven een houten duivenhok ziet drijven, haalt hij de kist langszij. Dan ziet hij tot zijn schrik een paar damesschoenen en benen in het hok. De gewaarschuwde Rivierpolitie neemt de lugubere vondst mee naar het bureau aan de Parkhaven. Daar treffen ze in het hok het lijk van een jonge, zwangere vrouw. Onderzoek leidt naar Den Haag. Het blijkt de 20-jarige Duitse dienstmeid Liesje T. te zijn. Ze is ongewenst zwanger geraakt en in contact gekomen met de Hagenees ‘Rooie Henk’ Kloppers die illegale abortussen uitvoert. Helaas gaat de abortus mis en overlijdt Liesje. Rooie Henk besluit het meisje in zijn duiventil te stoppen en deze in Rotterdam bij de Waalhaven in de Nieuwe Maas te gooien. Kloppers krijgt twee jaar gevangenisstraf.
Fatale ruzie
Als in de nacht van woensdag 17 op 18 december 1929 H. van der Zee na een avond stappen in een viswinkel aan de Westewagenstraat bokking koopt, maakt hij ongepaste opmerkingen tegen het 16-jarige winkelmeisje, de dochter van de eigenaar. Haar broer weet de vervelende dronkaard en zijn metgezel uit de winkel te werken, maar als de winkelier er zelf van hoort gaat hij verhaal halen bij de mannen. Na wat gescheld over en weer en mogelijk een klap trekt Van der Zee een mes en steekt tot twee keer toe de viskoopman. Bij aankomst in het ziekenhuis blijkt deze overleden te zijn. Van der Zee wordt door omstanders gevolgd en op hun aanwijzingen door de politie gearresteerd. Tijden de rechtszaak ontkent Van der Zee te hebben gestoken. Het technische bewijs is echter tegen hem. De officier eist twaalf jaar gevangenis wegens doodslag, maar de rechter oordeelt dat er sprake was van mishandeling de dood ten gevolg hebbend en geeft de verdachte slechts drie jaar straf.
Kommer en kwel in Rotterdam. Moord, doodslag en andere misdrijven 1904-1940 is een leuk historisch tussendoortje voor iedereen die is geïnteresseerd in misdaad, misdaadbestrijding en Rotterdam. Een aantal van de politiefoto’s verscheen eerder in het in 1995 verschenen beruchte fotoboek Moord in Rotterdam, maar zonder het bijhorende achtergrondverhaal.
Later dit jaar zal van Frank van Riet bij uitgeverij Boom De bewakers van Westerbork verschijnen.
Boek: Kommer en kwel in Rotterdam – Frank van Riet