Rudi Schrever
Een kijk op de levensloop van Kurt Waldheim die na een succesvolle diplomatieke carrière als secretaris-generaal van de Verenigde Naties het tot president van Oostenrijk schopte, tot het verleden hem inhaalde. Het relaas:
Jeugd en vroege jaren
Kurt Waldheim werd op 21 december 1918 geboren in Sankt Andrä-Wörder, een dorpje niet ver van de Oostenrijkse hoofdstad Wenen. Over zijn eerste levensjaren is weinig bekend, wel is duidelijk dat hij in 1936 na zijn middelbare studies aan de universiteit van Wenen aan een rechten- en diplomatenstudie begon.
Toen twee jaar later, in maart 1938, Duitse troepen Oostenrijk binnenvielen en het land annexeerden, stak Waldheim zijn sympathie voor het nationaalsocialisme niet onder stoelen of banken. Kort na de inval werd hij lid van de lokale pro-nazi studentenbond van de universiteit. Toen in september 1939 de Tweede Wereldoorlog uitbrak nam Waldheim vrijwillig dienst als officier in het Duitse leger. In de zomer van 1941 raakte hij echter zwaar gewond aan het oostfront waardoor hij medisch ongeschikt werd verklaard voor verdere dienst in het leger.
Eenmaal hersteld van zijn verwondingen keerde Waldheim terug naar Wenen waar hij aan de universiteit zijn studies die hij had onderbroken om in het Duitse leger te dienen, voortzette en er in 1944 afstudeerde.
Eerste stappen in de diplomatie
Vrij snel na het einde van de oorlog begon Waldheim aan een diplomatieke carrière. zo was hij onder meer enige tijd werkzaam als diplomaat in Parijs en maakte hij vanaf 1955 deel uit van de Oostenrijkse vertegenwoordiging bij de Verenigde Naties. In 1965 werd hij aangesteld aan het hoofd van de Oostenrijkse delegatie en was daarmee één van de rijzende sterren binnen het diplomatenkorps van de VN.
Zijn succesvolle opgang als diplomaat belette Waldheim echter niet om ook politieke aspiraties te koesteren en in 1968 werd hij in de regering van bondskanselier Josef Klaus (1910-2001) benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken van Oostenrijk, een functie die hij zou waarnemen tot in 1970. Het jaar daarop deed hij bij de presidentiële verkiezingen een gooi naar het bondspresidentschap, maar verloor nipt van zijn politieke rivaal Franz Jonas (1899-1974).
Secretaris-generaal van de Verenigde Naties (1972-1981)
In zijn tijd als secretaris-generaal bij de VN brak Waldheim bij de internationale gemeenschap verscheidene malen een lans om gezamenlijk een halt toe te roepen aan de hongersnood in de wereld. Op politiek vlak baarde tijdens zijn mandaat vooral de Turkse inval in 1974 op Cyprus hem zorgen en probeerde hij door bemiddeling een verdere escalatie van het conflict te vermijden.
Bondspresident van Oostenrijk
Waldheim had echter zijn politieke ambities nog niet opgeborgen en in 1986 deed hij opnieuw een gooi naar het presidentschap van Oostenrijk. Ditmaal lukte het hem wel de verkiezingen te winnen. Al tijdens de verkiezingscampagne waren er echter berichten verschenen over zijn oorlogsverleden en carrière als officier in het Duitse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na zijn verkiezing bleef dit nieuws voor commotie zorgen. Steeds meer details over zijn vroegere sympathieën voor het nationaalsocialisme deden de ronde en, hoewel daar helemaal geen bewijzen van waren, werd er zelfs geopperd dat hij zich schuldig had gemaakt aan oorlogsmisdaden. Moegetergd door de aanhoudende geruchten besloot Waldheim zich in 1992 niet meer verkiesbaar te stellen voor een tweede ambtstermijn als bondspresident en zich uit het publieke leven terug te trekken.
Kurt Waldheim kwam op 88-jarige leeftijd de 14de juni 2007 in Wenen te overlijden aan de gevolgen van een hartfalen. Zijn stoffelijk overschot werd bijgezet in de presidentiële crypte van het ‘zentralfriedhof’ in Wenen.
