De legende van Kaatje uit Blokzijl

In het pittoreske Overijsselse stadje Blokzijl is een klein beeld van een vrouw te vinden. Het beeld staat vlakbij de sluis van Blokzijl. Volgens de legende runde een vrouw genaamd Kaatje daar begin achttiende eeuw een eigen herberg. Het ging Kaatje lange tijd voor de wind, maar het liep uiteindelijk slecht met haar af…

Kaatje werd volgens de overlevering in 1672 in Blokzijl geboren. Over wie haar moeder was bestaat geen twijfel. Dit was ene Brecht Jansdochter, een koopmansweduwe afkomstig uit Amsterdam die in Blokzijl een eigen herberg runde In den Gouden Walvisch. De identiteit van Kaatje’s vader is onbekend. Haar moeder trouwde niet lang voor Kaatje’s geboorte met een kapitein van de Groenlandsche Compagnie, die zich met name met de walvisvaart bezighield. Op het moment dat Kaatje het levenslicht zag was deze kapitein echter al bijna een jaar van huis waardoor hij onmogelijk haar vader kon zijn. De kapitein keerde ook nooit meer terug in Blokzijl.

Recepten

Na de dood van haar moeder verplaatste Kaatje in 1707 de herberg naar de nieuwe sluis van Blokzijl. Ze maakte er al snel naam. Kaatje deed onder meer zaken met kooplieden van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) en had in haar herberg mede daardoor de beschikking over allerlei buitenlandse kruiden en vruchten. Kaatje maakte naar verluidt de lekkerste gerechten. Haar recepten hield ze geheim. De herbergierster bleef haar hele leven alleen, wachtend op haar jeugdliefde Hilbert, een stuurman uit de koopvaardij en kaper in staatsdienst. Hilbert zou ooit gezworen hebben niet in Blokzijl terug te keren voordat hij een fortuin had verdiend. Dankzij haar goed lopende herberg rooide Kaatje het in de tussentijd prima alleen. Mede dankzij haar kookkunsten en gastvrijheid was ze niet alleen een beroemdheid in Blokzijl maar ook in veel omliggende plaatsen en in veel steden aan de voormalige Zuiderzee.

In september 1732, toen Kaatje zestig jaar oud was, sloeg het onheil toe. De beroemde inwoonster van Blokzijl werd beroofd en dusdanig toegetakeld dat ze aan haar verwondingen overleed. De daders, die ook Kaatje’s receptenboeken meegenomen hadden, werden nooit opgepakt. Twee weken na haar dood keerde Kaatje’s jeugdliefde terug in Blokzijl. Hilbert had jarenlang zaken gedaan in Madagascar en was schatrijk, maar kwam net te laat voor de inmiddels overleden Kaatje.

Restaurant

Op de plek van Kaatjes herberg staat tegenwoordig een beroemd restaurant genaamd ‘Kaatje bij de Suis’. Dit restaurant heeft al jaren een Michelin-ster. Er dineren geen kooplieden en walvisvaarders zoals in de tijd van Kaatje, maar culinaire fijnproevers. Vlakbij het restaurant staat het beeld van Kaatje, gemaakt door Hans Bayens. De beeldhouwer vereeuwigde de herbergierster met een mand etenswaren onder haar arm.

Boek: Pittoreske reis langs de dode steden van de Zuiderzee

Bronnen ▼