Overzicht van volksverhalen en sprookjes op Historiek.
Bekijk ook de categorie Griekse mythologie
Volgens hardnekkige verhalen zouden verschillende weeshuizen in het jaar 1566 door demonen zijn bezocht. De Nederlandse predikant en theoloog Balthasar Bekker stelde jaren later in zijn beroemde werk ‘De Betoverde Wereld’ dat helemaal geen sprake was geweest van 'toverij'.
Hoewel er inmiddels oneindig veel mogelijkheden zijn om je tuin te versieren, blijf de tuinkabouter populair. Maar waar komt dit grappige kleine figuurtje eigenlijk vandaan?
Hedendaagse onderzoekers van het Sinterklaasfeest hebben zich al meermaals gebogen over een achttiende-eeuwse tekst van dichter Jan van Gijsen. Hij gaf in 1720 namelijk zeer opmerkelijke omschrijvingen over de Sinterklaas van zijn tijd. Die zou als een Franse bisschop over straat gaan of vermomd zijn als een harlekijn.
Verscheidene onderzoekers van de volkscultuur publiceerden in de negentiende eeuw uiteenlopende werken waarin de oorsprong en het vieren van het Sint-Nicolaasfeest op een rij werden gezet. Met veelal de constante onderliggende vraag: “wie is toch St. Nikolaas en waar is de oorsprong van dit feest toch te vinden?”
Volgens sommige verhalen zou het personage Shrek zijn gebaseerd op de Franse worstelaar Maurice Tillet (1903-1954), die in veel opzichten op Shrek leek.
De legende van het eiland Nagele: "De zee zal dit dorp verzwelgen. Jullie zullen je netten scheuren aan de zerken van de vrouwen en kinderen."
Het verhaal van Ellert en Brammert is een oude Drentse sage. Elke rechtgeaarde Drent kent het verhaal van deze twee rovende reuzen, die centraal staan in het Openluchtmuseum Ellert en Brammert in Schoonoord. Wie waren Ellert en Brammert eigenlijk?
De vroegste waarneming van het mythische 'Monster van Loch Ness' ('Nessie') stamt uit de Middeleeuwen. Op 22 augustus 565 zou het monster gespot zijn door de christelijke priester Sint-Columba.
De uitdrukking ‘met de helm op geboren worden’ of ‘met de helm op geboren zijn’ is bij veel mensen niet zo bekend. Wat heeft de geboorte van een kind te maken met een helm?
Wie ergens met zevenmijlslaarzen naar toe gaat, reist ontzettend snel. Hij of zij gaat met grote stappen richting het doel. Deze uitdrukking is afkomstig uit verschillende sprookjes, waarvan die van Klein Duimpje het bekendst is.
Op 14 september 1954 wordt in Assen het standbeeld van Bartje Bartels onthuld. Bartje is de hoofdpersoon uit twee streekromans van Anne Vries en groeide uit tot hét boegbeeld van Drenthe.
De bard kennen de meeste mensen ongetwijfeld wel uit de Asterix en Obelix-strips. Een bard was een Keltische variant van wat wij tegenwoordig nog kennen als de singer-songwriter. Een korte geschiedenis van dit fenomeen uit de Keltische cultuur.
In het pittoreske Overijsselse stadje Blokzijl is een klein beeld van vrouw te vinden. Het beeld staat vlakbij de sluis van Blokzijl.
Het verhaal van het Haarlemse jongetje Hansje Brinker, die een ramp wist te voorkomen door zijn vinger in een lekkende dijk te steken, is met name in Amerika zeer bekend.
Het sprookjesmotief van de ring in de vissenmaag is welbekend. In de Aarne-Thompson-index van folkloristische motieven is het nummer 736a. Een klassieke variant is het verhaal van Polykrates.
Het Peerd van Ome Loeks is afkomstig uit een Gronings liedje uit circa 1900. Het wordt gezongen op dezelfde melodie als het sinterklaas-liedje Daar wordt aan de deur geklopt. Over de identiteit van de Ome Loeksuit het Groningse lied bestaat onduidelijkheid. Mogelijke kandidaten zijn Loeks Kuiter uit Kiel-Windeweer, Loeks Hansen uit Delfzijl en stalhouder Loeks Bolhuis uit Groningen.
Het Solse Gat is een locatie midden op de Veluwe. In de oeroude bossen tussen Putten, Garderen en Drie ligt een grote kuil tussen de heuvels, die het Solse Gat is komen te heten. Volgens een eeuwenoude legende is hier, in het Speulder- en Sprielderbos, gedurende de Middeleeuwen iets duisters gebeurd.
Het personage Silvius Brabo is een bekend Brabants folklorefiguur. Brabo was een mythische Romeinse militair, die de reus Druon Antigoon ombracht. Daarna hakte hij de hand van de reus eraf en smeet die in de Schelde. Silvius Brabo is om die reden uitgegroeid tot het stadssymbool van Antwerpen.
Het jonge Rome had een groot probleem. Al na één generatie kampte de stad met een vrouwentekort.
De in het Schotse stadje Kirriemuir geboren schrijver James Matthew Barrie (1860-1937) verwierf in 1911 met de publicatie van zijn kinderromans over de avontuurlijke tribulaties van zijn verzonnen personage Peter Pan internationale bekendheid.
Korte geschiedenis van vrijdag de dertiende. Vrijdag de 13e is als minder oud dan velen denken. 'Paraskevidekatriafobie' heet de angst voor deze datum.
