Leni Riefenstahl – Hitler’s filmmaakster

De Duitse danseres, cineaste en fotografe Leni Riefenstahl (1902-2003) werd vooral bekend vanwege haar films over de Neurenbergse partijdagen en de Olympische Spelen in Berlijn van 1936.

Leni Riefenstahl werd op 22 augustus 1902 geboren in Berlijn. Ze danste en regisseerde bij het Deutsches Theater in Berlijn tot ze in 1926 ontdekt werd door Arnold Fanck, een pionier op het gebied van de Duitse bergfilms. Fanck gaf Riefenstahl een hoofdrol in zijn film Der heilige Berg. Vanaf dat moment personifieerde Riefenstahl vaker de eenvoud en schoonheid waarom gevraagd werd in dit soort bergfilms die zich in de Alpen afspeelden.

Riefenstahl maakte haar filmregiedebuut in 1932 met Das blaue Licht. Vanwege haar vriendschap met Adolf Hitler kreeg ze vanaf 1933 ongelimiteerde mogelijkheden om films te maken. Deze leiden onder meer tot de totstandkoming van de film Triumph des Willens waarin met dertig camera’s de partijdag van 1934 in Neurenberg werd vastgelegd. De titel van deze film werd door Hitler zelf bedacht en bij het maken ervan liet Riefenstahl zich sterk beïnvloeden door Pantserkruiser Potjomkin, een propaganda-film van de Russische regisseur Sergei Eisenstein. Enkele jaren later kreeg Riefenstahl van het nazi-regime opdracht een officiële film van de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn te maken. Dit resulteerde in twee films: Olympia, Fest der Völker en Fest, der Schönheit (1936-1938).

Uit de films die Riefenstahl in deze periode creëerde bleek niet alleen dat ze grote kwaliteiten als cineaste had, maar ook dat haar films propaganda waren voor de nationaal-socialistische ideologie.

Afrika

Na de oorlog hield Riefenstahl zich twintig jaar stil. Geheel onomstreden was ze dan ook niet. Eind jaren zestig vertrok ze naar Afrika waar ze in Soedan onder meer de Nuba-stam fotografeerde. Later ging ze zich ook bezighouden met onderwaterfotografie.

De Duitse cineaste en fotografe overleed op 8 september 2003.

In 2006 verscheen de Nederlandstalige biografie over de cineaste en fotografe: Leni Riefenstahl – De macht van het beeld, de onmacht van het woord van de hand van Thomas Leeflang. Het is de laatste uitgebreide versie van drie eerdere monografieën over de cineaste uit respectievelijk 1991 (Leni Riefenstahl), 2000 (Gevallen engel) en 2003 (Gevallen voor de Führer). Leeflang schetst in dit boek een genuanceerd portret van Riefenstahl, waarbij het accent ligt op de nazi-periode waarin ze haar bekendste films maakte. In 2007 verscheen nog een Nederlandstalig boek over de cineaste. Dit boek, eveneens genaamd Leni Riefenstahl, kwam van de hand van Jürgen Trimborn.

Boek: Leni Riefenstahl. De macht van het beeld, de onmacht van het woord