Wie was Madame Tussaud eigenlijk?

Een bezoek aan het wassenbeeldenmuseum Madame Tussauds is al tijden razend populair onder toeristen. In veel grote steden zijn vestigingen van het museum te vinden. Maar naar wie is het museum precies vernoemd? Kortom, wie was Madame Tussaud?

Marie Tussaud werd in december 1761 geboren in Straatsburg, als Marie Grosholz. Haar vader sneuvelde tijdens de Zevenjarige Oorlog, enkele maanden na haar geboorte. Marie’s moeder verdiende in Bern de kost als huishoudster van Philippe Curtius, een arts die zich bekwaamd had in het namaken van menselijke organen voor anatomische lessen. Later leerde hij zichzelf ook gezichten boetseren. In 1765 verhuisde deze Curtius naar Parijs waar hij een wassenbeeldenkabinet opende. Twee jaar hierna reisden Marie en haar moeder hem achterna. Bij afwezigheid van een vader ontfermde Curtius zich over de jonge Marie, die bij hem in de leer ging. Rond haar zestiende maakte Marie voor het eerst zelf een wassen beeld, een portret van Voltaire. In de periode hierna volgden portretten van bekendheden als Jean-Jacques Rousseau en Benjamin Franklin, die naar verluidt soms persoonlijk te gast waren bij Curtius. Na de dood van Curtius erfde Marie Tussaud in 1794 diens twee wassenbeeldenmusea.

Madame Tussaud en de Franse Revolutie

Tussaud was op dat moment al vrij bekend en verkeerde in goede kringen. Ze had zelf al succesvol wassen beelden geëxposeerd en kende veel beroemdheden uit haar tijd. Van 1780 tot het uitbreken van de Franse revolutie was ze leermeesteres en gezelschapsdame van de zus van koning Lodewijk XVI van Frankrijk, Madame Élisabeth. Vanwege haar banden met het koningshuis werd Tussaud tijdens de revolutie gearresteerd. Volgens haar eigen memoires, die ze rond haar zeventigste dicteerde aan haar vriend Francis Hervé, wist ze haar hoofd letterlijk en figuurlijk te redden door, wassen doodsmaskers te maken van bekendheden die sneuvelden onder de guillotine. Verschillende van deze personen waren bekenden van haar.

In 1795 was de kunstenares getrouwd met François Tussaud. Sinds die tijd ging ze dus officieel door het leven als Madame Tussaud. Het huwelijk was weinig gelukkig. In 1802 liet ze haar man in Frankrijk achter en vertrok ze met haar oudste zoon Joseph naar Engeland. Dit op aanraden van de illusionist Paul Philidor, die zelf in Londen geld verdiende met een toverlantaarn. Tussaud exposeerde haar wassen creaties in samenwerking met deze Philidor in het Lyceum Theater in London. De Française was echter niet erg tevreden over de samenwerking. Philidor had naar haar smaak veel te weinig energie gestoken in het promoten van de voorstellingen.

Tussaud besloot het daarom voortaan zelf te gaan doen en reisde vervolgens maar liefst drieëndertig jaar lang met haar collectie wassen beelden door Groot-Brittannië. De voorstellingen waren succesvol. Tussaud verdiende genoeg om zo nu en dan ook geld te sturen naar haar man die, samen met haar jongste zoon François in Frankrijk was achtergebleven. De oudste zoon Joseph reisde in de tussentijd met zijn moeder mee. Gedurende de tour door Groot-Brittannië bleef Tussaud ook nieuwe wassen beelden maken. Uiteindelijk vestigde ze zich in Londen waar ze aan Baker Street een permanente tentoonstelling inrichtte. Ze opende hier ook haar bekende Separate Room, waar het publiek zich kon vergapen aan wassen beelden van bekende misdadigers en dubieuze historische figuren. Dankzij een publicatie in het bekende magazine Punch kwam deze kamer bekend te staan als de Chamber of Horrors.

De naamgever van het wassenbeeldenmuseum overleed op 16 april 1850, op 88-jarige leeftijd. Verschillende van haar originele wassen beelden zijn bewaard gebleven. Haar allerlaatste zelfportret, daterend uit 1841, is tegenwoordig in de museumvestiging in Amsterdam te bewonderen.

Merk

In 1884 werd de tentoonstelling van Marie Tussaud, die ze naliet aan haar zoons, door haar kleinzoon Joseph Randall verhuisd naar de huidige locatie van Madame Tussauds Londen, aan Marylebone Road. De eerste buitenlandse vestiging van het Madame Tussauds opende de deuren in 1970 in Amsterdam. Tegenwoordig heeft het museum tientallen vestigingen in wereldsteden als New York, Istanboel, Bangkok, Beijing, San Francisco, Hongkong en Wenen. Hier zijn historische beelden te bewonderen, maar vooral ook wassen beelden van moderne (lokale) beroemdheden.

Lees ook: De Franse Revolutie (1789) – Tijdlijn, samenvatting, oorzaken
Boek: Madame Tussaud – Her Life and Legacy

Geschiedenis van Madame Tussauds:

Bronnen ▼