Oranje zal overwinnen (OZO) – Verzetsleus

Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikten verzetsleden en aanhangers van het Nederlandse koningshuis soms de afkorting O.Z.O.. De afkorting werd op muren en straten gekalkt om aan te tonen dat men de naar Engeland uitgeweken koningin en haar familie niet was vergeten. De afkorting stond voor: Oranje zal overwinnen.

“Ze werd in de lente van ’41 zo vaak in advertenties gebruikt, zij het in schijnbaar onschuldige aankondigingen (‘Onze zuurkool overheerlijk’ bijvoorbeeld, en dan werden de letters O-z-o vet gedrukt), dat de Presseabteilung spoedig deed weten dat zij niet alleen tegen de stellers van dergelijke advertenties zou optreden maar ook tegen de directies van bladen welke ze opnamen.”

Bekend is ook een Utrechtse slotenmaker die tijdens de bezetting ‘ozo-sloten’ begon te verkopen en deze verpakte in de kleuren van de Nederlandse vlag. Verzetslieden gebruikten O.Z.O. soms als groet.

Klein verzet

Het gebruik van de afkorting O.Z.O. is een voorbeeld van klein verzet tegen de Duitse bezetting. Populair was ook enige tijd de groet ‘hallo’, als afkorting voor ‘hang alle laffe landverraders op!’ Om uiting te geven aan de onvrede over de Duitse bezetting besloten sommige Nederlanders verder afbeeldingen van leden van het koningshuis op de kleding te dragen, vaak in de vorm van een zilveren munt met daarop de beeltenis van koningin Wilhelmina. Nadat de bezetter het dragen van dergelijke afbeeldingen verboden had, gingen sommigen over op het dragen van militaire knopen met daarop een afbeelding van de Nederlandse leeuw.

Tegenwoordig is de afkorting O.Z.O. soms nog te zien op spandoeken tijdens interlands van het Nederlands voetbalelftal, dan puur bedoeld om het nationale team te ondersteunen.

Bronnen ▼