Het schilderij De kleine kat (1888) van Paul Gauguin is onlangs onderworpen aan uitgebreid onderzoek in het Van Gogh Museum. Uit dit materiaal-technisch onderzoek blijkt dat het doek ooit deel uitmaakte van een grotere voorstelling. Het werk is nu tentoongesteld in het Van Gogh Museum, samen met vergelijkbare schilderijen en uitleg over de nieuwe bevindingen.
Het schilderij heeft een gele achtergrond, een kleur waar Gauguin door geïnspireerd werd tijdens zijn verblijf bij Vincent van Gogh in het ‘Gele Huis’ in Arles. Van Gogh schilderde in deze periode ook zijn beroemde zonnebloemen voor een gele achtergrond. Bekend is dat Gauguin dit werk zeer bewonderde. Het Van Gogh Museum:
De aanblik van de krachtige stillevens van Van Gogh maakte Gauguin misschien ook wel onzeker en ontevreden over zijn eigen werk. Dit kan verklaren waarom hij het doek heeft bijgesneden tot het huidige atypische formaat, waardoor het ongebruikelijker en intrigerender wordt. Dit laat mogelijk een andere kant zien van Gauguin, die vaak wordt gekarakteriseerd als zelfverzekerd en iemand tegen wie Van Gogh opkeek.
Brief aan Theo van Gogh
Aan zijn broer Theo schreef Van Gogh dat Gauguin bezig was aan ‘een groot stilleven van een oranje pompoen en een paar appels en wit linnen op een gele achtergrond en voorgrond’. Wat de onderzoekers betreft een raadselachtig citaat, aangezien niemand dit ‘groot stilleven’ van Gauguin ooit heeft gezien. Aangezien De kleine kat ooit groter was en een pompoen op een gele achtergrond heeft, heeft dit schilderij mogelijk ooit deel uitgemaakt van het ‘grote stilleven’ dat in Vincents brief wordt beschreven.
Een portret dat Van Gogh van Gauguin maakte, bevat een tweede aanwijzing van het bestaan van het ‘groot stilleven’ met ‘gele voor- en achtergrond’. Op het portret kijkt de schilder over Gauguins schouder terwijl hij werkt aan een geel werk met links een bolvormig object. Net als De kleine kat is ook dit doek aan de rechterkant bijgesneden.
Kevertje en krantenletters
Het materiaal-technisch onderzoek onthulde meer over De kleine kat. In de rechterrand van het schilderij zit een negentiende-eeuws kevertje dat daar tijdens het schilderen in is blijven kleven. Op de rechterkant van het schilderij is verder de afdruk van krantenletters te zien. Ruim honderd jaar geleden werd het doek ter versteviging op een ander doek gelijmd. Ter bescherming van de verflagen werd er tijdens dit proces tijdelijk krantenpapier op geplakt.
De kleine kat werd in 1906 aangekocht door de kunstverzamelaar Gustave Fayet (1865-1925) en het is tot op de dag van vandaag nog in handen van diens familie. Fayet verzamelde behalve werken van Gauguin ook veel schilderijen van Van Gogh.
