Een schip dat tijdens het bewind van de Chileense dictator Augusto Pinochet werd gebruikt als drijvende gevangenis, is momenteel te zien in Amsterdam. Het schip neemt deel aan het maritieme evenement Sail en dat is tegen het zere been van sommige overlevenden en nabestaanden van het regime Pinochet.
Twaalf jaar geleden zou het schip al eens deelnemen aan een maritiem evenement in Delfzijl. Dat werd op het laatste moment echter geannuleerd, nadat Amnesty International had aangekondigd tegen de komst van het schip te demonstreren.
Het schip, genaamd de Esmeralda, dateert uit 1946. Aanvankelijk zou het door Spanje als nationaal opleidingsschip gebruikt gaan worden, maar vanwege schulden die het land tijdens de Spaanse Burgeroorlog maakte, werd het in 1951 overgedragen aan Chili. De regering Pinochet gebruikte de Esmeralda tussen 1973 en 1980 vervolgens als drijvende gevangenis. Er werden tussen de 112 en 500 mensen gevangen gehouden. De schattingen lopen uiteen. Bekend is dat op het schip ook gevangenen verkracht en gemarteld werden. Sommigen van hen vonden op het schip de dood.
Woensdag arriveerde de 113 meter lange viermaster in Amsterdam. Het werd opgewacht door verschillende demonstranten die vanaf de kade vlaggen, protestborden en spandoeken omhooghielden. Op de spandoeken stonden teksten als ‘Chileense marine, waar zijn de vermisten?’. De demonstranten ergeren zich er onder meer aan dat bij het schip niets verteld wordt over de beladen geschiedenis. Ook op de officiële website van SAIL werd aanvankelijk niets over die geschiedenis vermeld.
De Chileense journalist José Zepeda Varas, die zelf ook gevangen zat op het schip, vindt de protesten niet van deze tijd. In een artikel in de Volkskrant schrijft hij onder meer dat Chili het verleden van het schip helemaal niet wil verdoezelen en wordt in zijn land veel gedaan om misdaden van het Pinochet-bewind alsnog te bestraffen.
“Ik geloof er heilig in dat de herinnering heel nuttig is, omdat het kan voorkomen dat de wreedheden zoals die begaan zijn tijdens de Chileense dictatuur zich herhalen. Daarom vind ik het moment en de plaats van deze protestactie onjuist. Als we onder een dictatuur zouden leven, zouden acties in het buitenland logisch zijn, maar Chili is een democratie waar allerlei protestacties, mits vreedzaam, zijn toegestaan.”
Toegang geweigerd
Donderdag wilde de 69-jarige Braziliaan Maeth Boff, die in 1973 aan boord van de Esmeralda werd gemarteld, een bezoek brengen aan het schip. Hem werd echter de toegang tot het schip geweigerd. Opvallend is het wel, aangezien de Sail-organisatie had toegezegd dat het schip in de ochtenduren bezocht kon worden. Volgens de organisatie is er sprake van een misverstand.
- Boek: Weg Met Pinochet
- Documentaire: Sail 2015