Rijk de Gooyer (1925-2011) was een Nederlandse acteur, zanger en komiek, bekend om zijn rollen in films en tv-series, en zijn samenwerking met Johnny Kraaijkamp als het duo Johnny & Rijk. De acteur overleed eind 2011 op vijfentachtigjarige leeftijd enkele maanden na zijn oude kompaan.rijk de gooyer
De bekende acteur werd op 17 december 1925 geboren in Utrecht, in een kinderrijk gereformeerd bakkersgezin. Dat hij karakter had toonde de jonge Rijk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Uit angst dat hij zijn HBS-opleiding niet kon afmaken, besloot hij de Waal over te zwemmen, naar het al bevrijde Zuid-Nederland. De geboren Utrechtenaar sloot zich vervolgens aan bij het bevrijdingsleger en werkte enige tijd als tolk. in deze periode was hij onder meer getuige van de bevrijding van het Duitse concentratiekamp Bergen-Belsen en arrestatie van de beruchte SS’er Heinrich Himmler.
Na de oorlog werkte hij enige tijd in de bakkerij van zijn vader en ging vervolgens als leerling-verslaggever aan de slag bij de NCRV. Tijdens een personeelsavond bij deze omroep werd duidelijk dat De Gooyer de lach aan zijn kont had hangen, waarna de NCRV besloot de Utrechtenaar in te gaan zetten als komiek en hoorspelacteur. Later werkte hij ook enige tijd voor de KRO en de VARA. Een steeds groter publiek leerde de komiek zou kennen. In 1952 ontmoette hij Johnny Kraaykamp en werd het duo Johnny en Rijk geboren en werden er allerhande optredens gegeven bij feesten en partijen.
Eind jaren vijftig begon De Gooyer aan een acteursopleiding in Berlijn. In de periode hierna maakte hij ook naam als acteur in grotere speelfilms. In totaal speelde Rijk de Gooyer in ongeveer twintig Nederlandse films waaronder Soldaat van Oranje, Naakt over de schutting, Grijpstra en de Gier en Een vlucht regenwulpen.
Johnny en Rijk
In de jaren tachtig speelde hij weer samen met zijn oude kompaan John Kraaijkamp. Samen met hem was hij toen te zien in de AVRO-serie De Brekers.
Prijzen
Drie keer kreeg de acteur een Gouden Kalf. Zijn tweede kreeg hij in 1995 maar dat kalf gooide hij na afloop uit het raam van een taxi. Dat was te zien in het televisieprogramma Taxi dat destijds gemaakt werd door een goede vriend en collega van De Gooyer: Maarten Spanjer. Toen hij in 1999 opnieuw een Gouden Kalf won gooide Maarten Spanjer dit beeld voor de acteur uit het taxiraam.
In de jaren negentig was de acteur te zien in de rond zijn persoon geschreven komedieserie In voor- en tegenspoed. In deze serie speelde De Gooyer de rol van Fred Schuit, een knorrige, oudere heer die het vooral te doen had met zichzelf. Ook acteurs als Maarten Spanjer, Michiel Romeyn en Pierre Bokma speelden in deze serie.
Rijk de Gooyer dankt zijn nationale bekendheid in deze periode ook aan grote reclamecampagne van verzekeringsmaatschappij Reaal. In humoristische spotjes van dit bedrijf was de acteur geregeld te zien terwijl hij de slogan Foutje, bedankt! uitsprak.
Foutje! Bedankt!
Spion
Toen in 2002 het boek Rijk, de negen levens van de Gooyer verscheen bleek dat De Gooyer tijdens de Koude Oorlog twee jaar als spion voor de Amerikaanse inlichtingendienst CIA had gewerkt.
In 2001 kreeg de acteur een beroerte tijdens een bezoek aan een sportschool. Hierdoor kreeg hij spraakproblemen. Geregeld haalde hij vanaf dat moment woorden door elkaar. Vanwege deze problemen acteerde De Gooyer in de periode hierna niet veel meer. Zijn laatste filmrol speelde hij in 2009 in de film Happy End van Frans Weisz.
Rijk de Gooyer leed de laatste periode van zijn leven aan alvleesklierkanker. Hij overleed op 2 november 2011 in bijzijn van zijn zoon Rijk en Babiche Hermans, kleindochter van cabaretier Toon. In juli van datzelfde jaar was zijn partner John Kraaijkamp sr. al overleden. In een interview naar aanleiding van het overlijden van zijn oude vriend noemde De Gooyer zichzelf “de laatste der Mohikanen”.
In 2017 werd in Utrecht, vlakbij zijn geboortehuis, een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan de acteur. Januari 2022 verscheen verder RIJK, de biografie van Rijk de Gooyer, geschreven door Olaf Broos.
