Voor geen enkele Nederlandse stad zijn de gevolgen van de Duitse inval op 10 mei 1940 zo groot als voor Rotterdam. Het is dit jaar 75 jaar geleden dat het centrum van de stad op 14 mei werd weggebombardeerd. Museum Rotterdam stelde een bijzondere expositie samen waarin het bombardement met verhalen en objecten wordt herdacht.
Frontlijn
Lichtbewapende Duitse paratroepen en luchtlandingseenheden onder bevel van generaal Kurt Student moeten de Maasbruggen in Rotterdam veiligstellen voor de opmars. Beginnend met de verovering van vliegveld Waalhaven in de ochtend van 10 mei nemen de Duitsers vanaf het Noordereiland de twee bruggen in.
Alhoewel de Nederlandse legerleiding Rotterdam niet zag als een potentiële frontstad, liggen er veel ondersteunende legereenheden in de stad, zoals verbindingstroepen van de genie. Het is aan het daadkrachtige optreden van deze veelal dienstplichtige militairen te danken dat de Duitse para’s niet verder komen dan het noordelijke eind van de beide Maasbruggen en een aangrenzend stukje van de Boompjes. Als later op 10 mei ook de vlakbij gelegerde mariniers ter plekke komen, is er voor de Duitse para’s geen doorkomen meer aan.
Wat volgt is een vijf dagen durend vuurgevecht in het hart van de stad. Duitse en Nederlandse soldaten beschieten elkaar met alles dat ze hebben vanaf beide Maasoevers. De bruggen opblazen is voor Nederland geen optie omdat men ze intact wil houden voor eventuele hulp uit Frankrijk. Als hun hoofdmacht vanuit Dordrecht arriveert, besluiten de Duitsers een doorbraak te forceren door Rotterdam te bombarderen. De rest is geschiedenis.
Tentoonstelling
In de tijdelijke tentoonstelling ‘De Aanval. Vijf dagen strijd om Rotterdam’ vertelt Museum Rotterdam in samenwerking met het Stadsarchief het complete verhaal van de meidagen. Dat gebeurt vanuit drie perspectieven: die van de Rotterdamse burgers, de Nederlandse verdedigers en de Duitse militairen. De tentoonstelling vindt plaats in de voormalige onderzeebootloods van de ter ziele gegane scheepsbouwer RDM op de Heijplaat. De afgelegen, industriële ruimte draagt bij aan de licht onheilspellende sfeer van de expositie.
De hal is schaars verlicht waardoor drie grote videoschermen goed zichtbaar zijn. Op de schermen van drie bij twaalf meter vertellen historici over de strijd en het bombardement. Inmiddels hoogbejaarde veteranen en getuigen vertellen hun eigen verhaal. Daarnaast zijn er nog een aantal kleinere videoschermen met minidocumentaires.
Objecten
Naast de videopresentaties staan er ook een aantal objecten in de loods. De ruimte wordt gedomineerd door een dreigende Heinkel He 111s. Deze lichte bommenwerper werd door de Luftwaffe gebruikt voor het bombardement. Het tentoongestelde toestel komt van het Duitse Militärhistorisches Museum Flugplatz Berlin-Gatow. Het is strikt genomen een in Spanje in licentie gebouwde CASA met Britse Rolls Royce Merlin motoren, maar dat valt alleen een vliegtuig aficionado op.
Naast de in stemmig schaduwlicht staande bommenwerper zijn er onder meer uitrustingsstukken te zien van Nederlandse en Duitse militairen. En van een Rotterdamse politieman. De gemeentepolitie verloor in de meidagen vijf man aan gevechten met de Duitsers. Ook een witte vlag die werd gebruikt door de Nederlanders en het Duitse ultimatum zijn te bewonderen.
Samen met de strijd op de Grebbeberg behoren de strijd om de Maasbruggen en het bombardement op Rotterdam tot de meer epische gebeurtenissen uit de Meidagen. Na het bombardement gaf Nederland de moed op en capituleerde in het iets ten zuiden van de stad gelegen gehucht Rijsoord. ‘De Aanval’ is een kleine maar indrukwekkende tentoonstelling.
- Bekijk ook: Timelapse van de opbouw van de Heinkel-bommenwerper
- Boek: Rotterdam mei 1940 – Aad Wagenaar
