Een wijs oordeel in een zeer ingewikkelde zaak wordt soms een salomonsoordeel genoemd. De herkomst van dit spreekwoord is terug te vinden in de Bijbel, in een verhaal over de wijze koning Salomo (of Salomon).
Koning Salomo, zoon en opvolger van de beroemde koning David, stond bekend om zijn wijsheid. Aan het begin van zijn koningschap verscheen volgens het Bijbelverhaal God aan hem in een droom. In de droom liet God hem weten dat hij mocht kiezen wat hij maar wilde. Salomo sprak:
En Uw knecht is in het midden van Uw volk, dat Gij verkoren hebt, een groot volk, hetwelk niet kan geteld noch gerekend worden, vanwege de menigte. Geef dan Uw knecht een verstandig hart, om Uw volk te richten, verstandelijk onderscheidende tussen goed en kwaad; want wie zou dit Uw zwaar volk kunnen richten? 1 Koningen 3:6b-9
God was tevreden over deze keuze en schonk Salomo niet alleen wijsheid, maar ook rijkdom en een lang leven.
Salomo’s oordeel
Kort hierna wordt de eerste rechtspraak van de wijze koning beschreven. Twee prostituees verschijnen voor de koning. Ze wonen in hetzelfde huis en hebben ongeveer gelijktijdig het leven geschonken aan een zoon. Een van de kinderen is echter overleden en beide vrouwen eisen het overlevende kind op als hun echte zoon. De koning moet in deze moeilijke zaak bepalen wie van de vrouwen het kind krijgt. Een onmogelijke zaak en dus spreekt koning Salomo:
Haalt mij een zwaard; en zij brachten een zwaard voor het aangezicht des konings. En de koning zeide: Doorsnijdt dat levende kind in tweeën, en geeft de ene een helft, en de andere een helft. 1 Koningen 3:24-25
Och, mijn heer! Geef haar dat levende kind, en dood het geenszins; deze daarentegen zeide: Het zij noch het uwe noch het mijne, doorsnijdt het. 1 Koningen 3:26b
Salomo gaf toen opdracht de eerste vrouw het kind te schenken, omdat hem duidelijk was geworden dat zij de moeder moest zijn. Zij had immers nog liever dat het kind naar een andere vrouw ging, dan dat het gedood werd. Dit wijze oordeel kwam bekend te staan als het ‘salomonsoordeel’.
Anders dan soms gedacht moet salomonsoordeel met een kleine letter worden geschreven, net zoals bijvoorbeeld achillespees.
