Toch Sinterklaasfeest voor kinderen zwaar getroffen Putten (1945)

In de geschiedenis van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog neemt de razzia in Putten in Putten een unieke plaats in. Geen enkele keer heeft een represaillemaatregel in Nederland het leven gekost aan zovelen. Van de 659 mannen die maandag 2 oktober 1944 uit Putten werden weggevoerd, zijn 601 mannen op transport gegaan naar Duitsland, waarvan 48 mannen de oorlog hebben overleefd. Kort na hun terugkeer zijn nog 5 mannen aan de gevolgen van de concentratiekampen overleden.

Na vijf jaar oorlog waarin er voor Sinterklaas nauwelijks plaats was in Nederland, moest het Sinterklaasfeest in 1945 een Sinterklaasfeest worden om nooit te vergeten. Ondanks dat er aan allerlei dingen nog gebrek was, wilde de organisator het Initiatief Comité Amsterdam in de hoofdstad een Sinterklaasfeest organiseren als vanouds.

Dankzij de medewerking van de Canadese legerleiding die voor het snoepgoed en het speelgoed zorgde, beloofde het voor elk kind een feest te worden. Canadese militairen waren al een maand bezig om speelgoed te maken voor de kinderen. Het meeste speelgoed werd gemaakt in het Canadese legerstrafkamp in Vught. Daarnaast stelden de militaire legerleiding jeeps en pieten beschikbaar.

Legertruck vol speelgoed

Zaterdag 1 december arriveerde Sinterklaas met de stoomboot in de haven van Amsterdam, waar hij zijn witte schimmel besteeg en in een grote optocht door de straten van Amsterdam reed. Voorop herauten en een Canadees muziekkorps, daarna Sinterklaas op zijn witte schimmel begeleid door een optocht van olifanten en kamelen en levensgroot speelgoed: een poppenhuis, een speelgoedtrein, een peperkoekhuis, een meccanodoos tot zelfs een enorme blokkendoos. De optocht werd afgesloten door een twintigtal jeeps, bestuurd door Canadese pieten. Deze optocht was vanaf 15 november in miniatuur te zien in de etalage van De Bijenkorf. Op de Dam aangekomen gaf de Sint het startsein aan een legertruck van drie ton met speciale Canadese begeleiding, beladen met speelgoed en snoep om op weg te gaan naar Putten op de Veluwe.

Putten was in rouw en dit zou het eerste jaar zijn waarin veel gezinnen zonder vader het Sinterklaasfeest tegemoet gingen. Zouden er wel plannen zijn gemaakt om Sinterklaas te vieren? De meeste gezinnen hadden wel andere dingen aan hun hoofd: hun man en papa zou dit jaar niet op de ramen of deuren tikken om de aankomst van de cadeautjes aan te kondigen.

Maar begin november, toen de voorbereidingen voor het grootse Sinterklaasfeest in Amsterdam in volle gang was, ontvingen op drie scholen in Putten meisjes van wie de vader was weggevoerd een vroeg Sinterklaascadeau. De firma Cordega, poppenfabrikant uit Tilburg en Amsterdam, stelde driehonderd poppen beschikbaar. Een vertegenwoordiger van de firma en H.A.R.K. (Hulp Actie Rode Kruis) deelde deze poppen samen met dhr. Punt, plaatselijk vertegenwoordiger van H.A.R.K. uit aan de blijde en opgetogen meisjes.

Snoepgoed en speelgoed

En hierbij bleef het niet: december 1946 werd Putten opnieuw verrast met een bijzonder Sinterklaasfeest, georganiseerd door het Comité Enschede helpt Putten, later omgedoopt in het Initiatiefcomité Hulp en Bijstand Putten. Eén en ander kon georganiseerd worden doordat er door het hele land acties en concerten werden gehouden door bijvoorbeeld het VARA-orkest van Hugo de Groot. De kinderen van de Enschedese scholen verkochten 18.000 speldjes voor 10 cent per stuk. Elke dag ontvingen Sinterklaas en zijn pieten op drie tijdstippen de kinderen van Putten. Ieder kind ontving dan een pakketje met snoepgoed en speelgoed. Het snoepgoed was het moeilijkste te organiseren maar door de medewerking van de middenstand en boerenorganisaties kon ook dit gerealiseerd worden.

Aartje van Drie, destijds tien jaar, herinnert zich deze gebeurtenis nog goed:

“Ik ging met mijn moeder achterop de fiets naar het Sinterklaasfeest in Putten in zaal Simon waar ik een pakketje kreeg met lekkers en een poppen strijkplankje. Achterop de fiets bij mijn moeder heb ik dat pakketje stevig vastgehouden.Op het moment dat we het smalle fietspad opreden raakte het strijkplankje een paaltje langs het fietspad en schoof ik met strijkplankje en al zo de sloot in.”

~ Stichting Oktober 44 – Elly Hazeleger

Ook interessant: Razzia van Putten – 2 oktober 1944
Boek: De kinderen van Putten