Waarom noemen we Engelse soldaten ‘Tommies’?

Tijdens zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog werden Engelse soldaten vaak Tommies genoemd. Deze bijnaam danken de soldaten volgens de overlevering aan een veldslag die eind achttiende eeuw bij het Brabantse plaatsje Boxtel werd geleverd.

De Slag om Boxtel vond plaats in september 1794, tijdens de Eerste Coalitieoorlog tegen revolutionair Frankrijk. De veldslag liep uit op een Franse overwinning. Een van de aanwezigen was luitenant-kolonel Arthur Wellesley, die zich later onsterfelijk zou maken tijdens de Slag bij Waterloo. Volgens de overlevering was Wellesley er op het slagveld bij Boxtel getuige van hoe een zeker Thomas Atkins het leven liet. Kort voordat de Britse soldaat de geest gaf, zou deze zich nog tot hem gericht hebben, zeggende:

“It’s all right, sir, all in a day’s work.” (Het geeft niet, heer, dat hoort er nu eenmaal bij.)

Wellesley zou deze gebeurtenis nooit vergeten zijn en de moedige ‘Tommy’ bijna vijftig jaar later, in 1843, als voorbeeld voor alle andere soldaten hebben gesteld. Die moesten allemaal net zo moedig zijn als de stervende Atkins. De Engelse soldaten zouden hierdoor de bijnaam ‘Tommies’ hebben gekregen.

Lobster en Kipling

Deze lezing voor de herkomst van de bijnaam wordt echter betwist. Volgens een ander verhaal zou het Britse War Office de naam ‘Thomas Atkins’ in 1815 vrij willekeurig hebben gekozen, als naam voor de gewone soldaat in een handboek voor militairen. Het Imperial War Museum wijst er echter op dat de bijnaam ‘Tommies’ ook vóór die tijd al werd gebruikt. De bijnaam ‘Thomas Lobster’ (Thomas Kreeft), een verwijzing naar de rode uniformen uit die tijd, kwam ook al eerder voor.

Dat de bijnaam ‘Tommies’ bekend werd bij een groot publiek is onder meer te danken aan de Britse schrijver Rudyard Kipling. In verschillende gedichten die hij tijdens de Boerenoorlog (1899-1902) publiceerde, omschreef hij Engelse soldaten als ‘Tommies’. In zijn beroemde gedicht Tommy uit 1890, schrijft hij over de gewone Britse soldaat. Een fragment uit dit gedicht:

O it’s Tommy this, an’ Tommy that, an’ “Tommy, go away”;
But it’s “Thank you, Mister Atkins”, when the band begins to play,
The band begins to play, my boys, the band begins to play,
O it’s “Thank you, Mister Atkins”, when the band begins to play.

Overzicht van boeken over de Eerste Wereldoorlog

Bronnen ▼