Het Noordbrabants Museum in Den Bosch heeft het schilderij Kop van een vrouw (1885) van Vincent van Gogh aangekocht voor een bedrag van 8,6 miljoen euro. Het portret toont Gordina de Groot, een vrouw uit Van Goghs omgeving in Nuenen, die ook te zien is op zijn beroemde werk De aardappeleters.
De aankoop werd mogelijk gemaakt door een inzamelingsactie die het museum in mei startte, gericht op de laatste 2,6 miljoen euro die nog nodig was. Het schilderij was al in bruikleen te zien in Den Bosch, maar het museum wilde het graag definitief verwerven. Doordat de eigenaar, een Britse kunstverzamelaar, het werk direct aan het museum aanbood was precies duidelijk hoeveel er ingezameld moest worden. Tijdens een veiling had de prijs door een biedingsstrijd flink opgedreven kunnen worden.
In vijf maanden wist het museum genoeg geld bijeen te krijgen om tot aankoop over te gaan. Dit mede dankzij donaties van meer dan drieduizend particulieren, bedrijven en stichtingen uit Brabant. Ook verschillende fondsen droegen een steentje bij, waaronder de Vereniging Rembrandt. Geert-Jan Janse, directeur van deze vereniging:
Deze verwerving toont aan dat dit soort grote aankopen niet voorbehouden is aan de Randstad.
‘Zoo eeuwig mooi’
Van Gogh maakte in de winter van 1884-1885 een hele serie studies van boerenkoppen. hij vond de Brabantse boerinnen onder meer interessant vanwege de witte mutsen die ze in deze tijd droegen, met name vanwege het contrast met de gezichten die deels in de schaduw bleven. In een brief aan Anton Kerssemakers schreef hij daarover begin 1885:
Die vrouwenkoppen van hier met de witte mutsen – het is moeielijk – maar het is zoo eeuwig mooi.
Van alle Nuenense studiekoppen die Van Gogh maakte is alleen de identiteit van Gordina de Groot bekend.
Op tournee
Het schilderij krijgt een centrale rol in de Van Goghvleugel die het museum in 2026 wil openen. In datzelfde jaar gaat het werk op tournee door Brabant, zodat een breder publiek kennis kan maken met de Brabantse periode van de kunstenaar.
Het museum toont momenteel twaalf schilderijen uit Van Goghs vroege periode, waarvan Kop van een vrouw nu het ‘gezicht’ van de collectie zal worden. Conservator Helewise Berger noemt het werk een schitterende versterking van de Brabantse Van Goghcollectie. Van Goghs Gordina is de grootste aankoop ooit voor Het Noordbrabants Museum. Cultuurminister Eppo Bruins is blij dat het schilderij aangekocht kon worden: “Dat toont aan dat er breed draagvlak is voor deze aankoop.”
