Getoond worden onder meer meesterwerken van de grote drie van de Antwerpse school: Peter Paul Rubens, Anthonie van Dyck en Jacob Jordaens. Met zeventien schilderijen en vele tekeningen krijgt Peter Paul Rubens (1577-1640) extra veel aandacht in de tentoonstelling. Deze meester wordt beschouwd als de belangrijkste, begaafdste en meest invloedrijke zeventiende-eeuwse Vlaamse schilder. De Hermitage:
Hij was een fenomeen in zijn tijd, een ‘homo universalis’. Zowel zijn religieuze als zijn profane werken illustreren Rubens’ ongeëvenaarde talent.
Een van de topstukken van de tentoonstelling is de Kruisafneming die Rubens rond 1618 maakte. Dit werk, dat een afmeting heeft van bijna drie bij twee meter, wordt voor het eerst door de Hermitage in Sint Petersburg uitgeleend.
Ook Rubens’ invloed en navolging wordt in de tentoonstelling aandacht besteed. Zo zijn er bijvoorbeeld verschillende portretten te zien van Anthonie van Dyck (1599–1641), Rubens’ beste leerling. Rond 1638 schilderde deze Van Dyck de Engelse koning Karel I en zijn echtgenote, de Franse koningsdochter Henriette Maria. Van Dyck was toen al enkele jaren hofschilder van de koning en inmiddels tot ‘sir’ Anthony geridderd.
De derde grote meester van de Vlaamse school, Jacob Jordaens (1593–1678), was geen leerling van Rubens maar werd wel door hem beïnvloed. De Hermitage:
In imposante schilderijen laat hij de beschouwer meegenieten van de sprankelende Vlaamse levenslust. Zelfs zijn historiestukken kregen een Vlaamse sfeer.
Verder worden er in de tentoonstelling onder meer werken getoond van Vlaamse kunstenaars als Frans Snijders, David Teniers de Jongere en Cornelis de Vos.
Het is voor het eerst dat de collectie naar Nederland komt. Veel van de geëxposeerde werken zijn in de achttiende eeuw verworven door Catharina de Grote. Ze behoorden tot verzamelingen als die van Pierre Crozat en Heinrich von Brühl, door Catharina in hun geheel opgekocht. De meeste schilderijen werden vervaardigd in opdracht van kerken en wereldlijke opdrachtgevers in Antwerpen en andere Europese steden. De Hermitage:
Ze ontstonden tegen de achtergrond van de Tachtigjarige Oorlog en de contrareformatie. Die katholieke tegenbeweging van de reformatie zette kerken en particulieren aan om op grote schaal religieuze kunst te bestellen. De imponerende barokstijl van Rubens en zijn tijdgenoten bleek uitstekende propaganda voor de katholieke kerk, de aristocratie en de rijke burgerij.
De tentoonstelling, getiteld Rubens, Van Dyck & Jordaens – Vlaamse schilders uit de Hermitage is te zien van 17 september 2011 tot en met 16 maart 2012.
