Wyndham Halswelle, de man die in zijn eentje een Olympische finale liep

Olympisch kampioen worden is altijd mooi. Maar Wyndham Halswelle had het zich tijdens de Olympische Spelen van 1908 in Londen ongetwijfeld anders voorgesteld. De Britse atleet bereikte de finale van de 400 meter, maar liep de beslissende race helemaal alleen… Halswelle ging zo de geschiedenisboeken in als de enige man die met een walkover een Olympische titel in de wacht sleepte.

Tijdens de Olympische Spelen in Londen stond de 400 meter voor de vierde keer op het programma. In totaal namen er 37 atleten aan de wedstrijd deel. Deze waren verdeeld over zestien heats. Alleen de winnaar van die heats gingen door naar de halve finales. Wyndham Halswelle won zijn heat met overmacht. Hij liet daarin de Amerikaan Frederick de Selding en Bram Evers uit Nederland ruim achter zich.

In de halve finale liet Halswelle vervolgens blijken in uitstekende vorm te verkeren. De Brit zette een tijd neer van 48.4 seconden: een Olympisch record.

Een eenzame race

Het was echter vooral de finale die voor veel opschudding zorgde. Naast Halswelle hadden drie Amerikanen zich voor de eindstrijd gekwalificeerd: John Carpenter, John Taylor en William Robbins.

De finale vond plaats op 23 juli. John Carpenter won de race. Halswelle werd tweede, net voor William Robbins. Een van de officials liet na de wedstrijd echter weten dat Carpenter zich tijdens de race zo breed mogelijk had gemaakt, om het Halswelle op die manier extra moeilijk te maken hem te passeren. In deze tijd werd er nog niet gelopen in afzonderlijke banen en konden lopers elkaar dus soms hinderen. Volgens Amerikaanse regels was dat toegestaan, maar volgens de Britse regels niet en die regels werden gehanteerd tijdens de Spelen. De uitslag werd daarom ongeldig verklaard en Carpenter werd na beraad zelfs gediskwalificeerd. Bepaald werd dat de drie overgebleven atleten opnieuw moesten lopen, maar dan in banen die met touwtjes waren afgezet. Uit onvrede over de diskwalificatie van hun landgenoot, weigerden John Taylor en William Robbins echter een tweede keer te lopen. De Amerikanen waren onder meer ontstemd over het feit dat alle officials naast de baan uit Engeland kwamen.

Zo gebeurde het dat Halswelle een dag later helemaal alleen de tweede finale liep. Hij finishte in precies 50 seconden. Maar hij had er dus net zo goed drie minuten over kunnen doen…

Vanwege het incident werden na 1908 de jury’s bij de Olympische Spelen internationaal samengesteld.

Sluipschutter

Hoewel Halswelle geboren werd in Londen, wordt hij vaak aangemerkt als Schot, vanwege de afkomst van zijn opa. In 2003 werd hij opgenomen in de Scottish Sports Hall of Fame. Zijn medailles zijn daar ook te bewonderen. De atleet werd niet oud. Hij overleed in de Eerste Wereldoorlog, tijdens de Slag bij Neuve-Chapelle. De atleet werd geraakt door een Duitse sluipschutter. Hij was toen 32 jaar.

Lees ook: Dorando Pietri, de man die de Olympische marathon won én verloor (1908)