December ontleent zijn naam ‘tiende maand’ aan de oorspronkelijke Romeinse kalender; het Latijnse woord ‘decem’ betekent namelijk tien. Volgens deze kalender liep het jaar van maart tot en met december, gevolgd door een naamloze winterperiode.
Wintermaand
Daarnaast waren seizoenswerkzaamheden een veel gebruikt onderwerp voor het verbeelden van maanden. Hiervoor koos Casper Luyken (1672-1708) bij het in beeld brengen van de twaalf maanden.
Kerstfeestmaal
De door hem gekozen voorstelling lijkt echter beter te passen bij de slachtmaand november, omdat vooral in deze maand op boerderijen varkens geslacht werden als voedselvoorraad voor de komende winter. Maar blijkbaar gingen deze werkzaamheden in december nog door, want er zijn diverse afbeeldingen van de maand december bekend, waarop het slachten van varkens in beeld is gebracht.
Misschien wel omdat de Kerstdagen voor de deur stonden, zodat dan meteen een kerstfeestmaal kon worden bereid van de organen en andere stukken vlees, die niet lang bewaard konden worden. Het overige vlees werd zodanig geconserveerd, dat de boer er met zijn gezin de hele winter van kon eten.
Sterrenbeeld ‘Steenbok’
In bijna alle maandprenten van Casper Luyken staat in een van de bovenhoeken het sterrenbeeld afgebeeld, dat in die maand begint. Hier is dat de steenbok, waarnaar ook in het rijmpje onder de prent verwezen wordt: ‘Aan de hemel heerst de bok; hier gaat het om de varkens…’.
Meer berichten uit deze maandrubriek
