Jom Kippoer (Grote Verzoendag) wordt vaak gezien als de belangrijkste Joodse feestdag. De dag geldt als een dag om in het reine te komen met God.
In de Tenach staat beschreven dat de hogepriester die het Heilige der Heilige binnentrad een geit offerde. De geit werd verkozen om de zonden van het volk te dragen en werd de stad uitgeleid en de woestijn ingestuurd. Deze gebeurtenis heeft onze taal de term ‘zondebok’ gegeven.
Inkeer
Jom Kippoer wordt gehouden op 10 Tishri, de zevende maand van de religieuze maandentelling en de eerste van de burgerlijke maandtelling. Dit is tien dagen na Rosj Hasjana (Joods nieuwjaar). De tien dagen tussen deze beide feesten gelden als tien dagen van inkeer. In die periode wordt nagedacht over de eventuele schuld die men nog ten opzichte van God of mensen heeft en is er tijd voor berouw en bekering.
Het is goed gebruik om tijdens Jom Kippoer een kaars aan te steken die langer dan 25 uur brandt. Deze kaars wordt gedurende het feest niet gedoofd en herinnert eraan dat het Jom Kippoer is.
Kol nidré
Jom Kippoer begint ’s avonds. Er wordt dan streng gevast en men wast zich niet. Ook worden er geen juwelen en leren schoenen gedragen. Tijdens Jom Kippoer dragen mannen een gebedsmantel en geregeld een doodskleed. Tijdens de eerste dienst die in de synagoge wordt gehouden wordt driemaal het kol nidré (alle eden) gezongen. Dit is een gebed waarin men God vraagt om nietigverklaring van alle geloften, eden en verplichtingen, die men gedurende het afgelopen jaar op zich genomen heeft. Het gaat dan specifiek om geloften die tegenover God en de persoon zelf zijn gedaan.
Tijdens de vele gebeden om vergeving slaan de joden in de synagoge zich berouwvol op de borst en wordt er geknield. Ook wordt in de synagoge een preek gehouden. Aan het eind van de dag volgt een indringend slotgebed. Dit gebed eindigt met het zevenmaal uitroepen van “de Here, Hij is God!” en het blazen op de sjofar. Direct na de avond van Jom Kippoer begint men met de voorbereidingen voor het Loofhuttenfeest.
Lees ook: Jom Kippoeroorlog (6-26 oktober 1973)
Boek: Vierduizend jaar jodendom, christendom en islam
Bijbelteksten over Jom Kippoer
Op verschillende plekken in het Oude Testament wordt gesproken over Jom Kippoer. Hieronder een aantal van die bijbelteksten.
Leviticus 16:29-31
29 En dit zal voor u tot een eeuwige inzetting zijn: gij zult in de zevende maand, op den tienden der maand, uw zielen verootmoedigen, en geen werk doen, inboorling noch vreemdeling, die in het midden van u als vreemdeling verkeert.
30 Want op dien dag zal hij voor u verzoening doen, om u te reinigen; van al uw zonden zult gij voor het aangezicht des HEEREN gereinigd worden.
31 Dat zal u een sabbat der rust zijn, opdat gij uw zielen verootmoedigt; het is een eeuwige inzetting.
32 En de priester, dien men gezalfd, en wiens hand men gevuld zal hebben, om voor zijn vader het priesterambt te bedienen, zal de verzoening doen, als hij de linnen klederen, de heilige klederen, zal aangetrokken hebben.
33 Zo zal hij het heilige heiligdom verzoenen, en de tent der samenkomst, en het altaar zal hij verzoenen; desgelijks voor de priesteren, en voor al het volk der gemeente zal hij verzoening doen.
34 En dit zal u tot een eeuwige inzetting zijn, om voor de kinderen Israëls van al hun zonden, eenmaal des jaars, verzoening te doen. En men deed, gelijk als de HEERE Mozes geboden had.
Leviticus 23-27-32
27 Doch op den tienden dezer zevende maand zal de verzoendag zijn, een heilige samenroeping zult gij hebben; dan zult gij uw zielen verootmoedigen, en zult den HEERE een vuuroffer offeren.
28 En op dienzelven dag zult gij geen werk doen; want het is de verzoendag, om over u verzoening te doen voor het aangezicht des HEEREN uws Gods.
29 Want alle ziel, welken op dienzelven dag niet zal verootmoedigd zijn geweest, die zal uitgeroeid worden uit haar volken.
30 Ook alle ziel, die enig werk op dienzelven dag gedaan zal hebben, die ziel zal Ik uit het midden haars volks verderven.
31 Gij zult geen werk doen; het is een eeuwige inzetting voor uw geslachten, in al uw woningen.
32 Het zal u een sabbat der rust zijn; dan zult gij uw zielen verootmoedigen; op den negenden der maand in den avond, van den avond tot den avond, zult gij uw sabbat rusten.
Numeri 29:7-11
7 En op den tienden dezer zevende maand zult gij een heilige samenroeping hebben, en gij zult uw zielen verootmoedigen; geen werk zult gij doen;
8 Maar gij zult brandoffer, ten liefelijken reuk, den HEERE offeren: een jongen var, een ram, zeven eenjarige lammeren; volkomen zullen zij u zijn.
9 En hun spijsoffer van meelbloem, met olie gemengd: drie tienden tot den var, twee tienden tot den enen ram;
10 Tot elk een tiende tot een lam, tot die zeven lammeren toe;
11 Een geitenbok ten zondoffer, behalve het zondoffer der verzoeningen, en het gedurig brandoffer; en zijn spijsoffer, met hun drankofferen.
