De kathedraal was in de vijftiende en zestiende eeuw ook een ontmoetingsplaats waar roddels te rapen vielen, waar men zonder gêne met krijsende kinderen, met de trouwe viervoeter of een afgerichte valk… kon rond flaneren.
Sint Amandus is wellicht de bekendste heilige uit onze vroege Middeleeuwen. De apostel der Franken introduceerde zowat in zijn eentje het christendom in Vlaanderen. Althans zo wil de overlevering het. De realiteit was enigszins anders.
Dirk Volckertsz Coornhert wist vijf eeuwen geleden heel wat thema’s te agenderen. Met zijn oproep om altijd ‘kritisch én medemenselijk te blijven’ is hij nog altijd relevant.
In India was de invloed van Mahatma Gandhi enorm. Hij agendeerde, mobiliseerde en normeerde. Hij inspireerde miljoenen. Maar er was ook kritiek. Sommige hindoes ergerden zich aan het feit dat Gandhi compromisloos opkwam voor de ‘outcasts’, de geminachte ‘kastelozen’. Anderen vonden die kritiek juist niet radicaal genoeg...
De zestiende eeuw staat bekend als de eeuw van politieke en religieuze verandering. Jos de Weerd onderzocht hoe de omwenteling van kerk en wereld werd beïnvloed door lokale gemeenschappen, en andersom.
Voor de vroege middeleeuwer waren de waarneembare en de bovenzinnelijke wereld volledig met elkaar verweven, laat Luit van der Tuuk zien in Indiculus. Iedereen was zich voortdurend bewust van de aanwezigheid van bovennatuurlijke machten die invloed uitoefenden op het aardse bestaan.
In de bonte protestantse wereld van kerkgenootschappen is de doopsgezinde gemeenschap een van de oudste. Menisten, Mennonieten cq doopsgezinden volgden in de 16e eeuw leraar Menno Simons.
Vanaf eind 1929 dienden zich bij de jonge katholieke vrouw Janske Gorissen verschillende visioenen aan; Jezus en Maria verschenen aan haar. De mystieke ervaringen uitten zich ook fysiek, onder andere in de vorm van stigmatisaties.
In de twaalfde en dertiende eeuw verrezen in het rijke Friese Noorden (Friesland en de Groningse Ommelanden) in korte tijd talloze stenen kerkjes. Ze vormen tegenwoordig een monumentale romanogotische erfenis uit de Middeleeuwen en staan er nog steeds patent bij.
Toen de onafhankelijkheid van de Kerkelijke Staat van paus Pius IX werd bedreigd door Italiaanse troepen van koning Victor Emanuel II en een legertje nationalisten onder leiding van Giuseppe Garibaldi, riep de paus vrijwilligers op om de staat te helpen verdedigen. Opmerkelijk genoeg reageerden vooral Nederlandse katholieke jongemannen.