Geschiedenis van Friesland

Friesland·Nieuws·Ruimtevaart·Uitvindingen

Planetarium van Eise Eisinga uitgeroepen tot werelderfgoed

Het beroemde planetarium van Eise Eisinga in Franeker heeft een plek gekregen op de werelderfgoedlijst van Unesco. Dat is dinsdag besloten tijdens een internationale vergadering van de erfgoedorganisatie. Nederland heeft nu dertien locaties op de werelderfgoedlijst staan.

Joseph Schreieder, voormalig hoofd van de SD in bezet Nederland, voor het Bijzonder Gerechtshof te Leeuwarden, 1949

Friesland·Tweede Wereldoorlog

Veemgerichten, Tribunalen en het Bijzonder Gerechtshof in Friesland

In augustus 1943 besliste de regering in ballingschap dat er na het einde van de oorlog in Nederland bijzondere rechtspleging diende te komen, om hen die met de Duitsers hadden geheuld te berechten. Er zouden Tribunalen ingesteld worden voor lichte gevallen. Zij die anderen hadden verraden of vermoord, kwamen voor Bijzondere Gerechtshoven.

Landschap in de omgeving van het Friese dorpje Wanswerd

Boekbesprekingen·Friesland

‘Friesland definieert zichzelf in termen van verlies’

Hoe vergaat het die Friese cultuur in onze tijd van globalisering en van globale crises? Bij deze vraag staat hoogleraar Goffe Jensma in zijn recent verschenen afscheidsboek uitgebreid stil.

'De heren van Montfoort' - Het op een na oudste schilderij van Nederland (Rijksmuseum)

Boekfragmenten·Friesland·Middeleeuwen·Vaderlandse geschiedenis

Willem IV’s einde bij Staveren (1345)

De relatie tussen Holland en Friesland was lange tijd moeizaam. In 1345 kwam het tot een gewapend conflict. Graaf Willem IV vond toen dat het tijd was de eigenzinnige Friesen een lesje te leren en zocht de confrontatie op. De graaf bouwde een invasiemacht op en trok richting Friesland. De Friesen beten onverwacht flink van zich af en doodden de

Portret van Egbert Roels Kuiper en Jantje Tjeerds Wiegersma - Piet Mondriaan, 1901 - Collectie Fries Museum, Leeuwarden

Friesland·Kunstgeschiedenis·Museumnieuws

Fries Museum verwerft vroeg werk Mondriaan

Het Fries Museum in Leeuwarden heeft een vroeg schilderij van Piet Mondriaan aangekocht. Het gaat om een portret van het Friese echtpaar Egbert Roels Kuipers en Jantje Tjeerds Wiegersma. Mondriaan schilderde het portret in 1901.

Campagnebeeld van de tentoonstelling met een gebeeldhouwde koningskop, 1500-1580

Friesland·Middeleeuwen·Museumnieuws

Fries Museum toont de Middeleeuwen in het noorden

Met de gloednieuwe tentoonstelling vrijheid, vete, vagevuur wil het Fries Museum in Leeuwarden laten zien hoe rijk het middeleeuwse leven was, hoe ontwikkeld en complex. Het vizier is niet alleen gericht op Fryslân, zo blijkt uit de ondertitel ‘de middeleeuwen in het noorden’.

Albertine Agnes van Oranje-Nassau en haar drie kinderen geschilderd door: Abraham van den Tempel. (Publiek domein/wiki)

Boekbesprekingen·Friesland·Koningshuis

Vrouw achter de schermen

Albertine Agnes Nassau geldt als een voorouder van het huidige Oranjegeslacht. Dat stamt, zoals bekend, niet rechtstreeks van Willem de Zwijger af, maar van de Friese zijtak. Albertine Agnes was de overgrootmoeder van de latere stadhouder Willem IV. Toch bestond er tot voor kort geen biografie van deze niet-alledaagse vrouw.

Boekbesprekingen·Friesland·Middeleeuwen

Een Friese ‘Quote 200’ uit de zestiende eeuw

De Friese adel van de late middeleeuwen opereerde in een niet-feodaal gebied dat lange tijd geen landsheer kende. Hadden de leden, hoofdelingen genaamd, zich uit de boerenstand omhooggewerkt of vormden ze vanouds een gesloten stand? En hoe zat het met hun vermogen?

Muurschildering van een ruiter met kletsie, kerk van Den Andel (Gr.), ca. 1300-1350

Friesland·Middeleeuwen·Museumnieuws

Friezen fierljepten vroeger ook op het slagveld

Eén van de beroemdste activiteiten uit Friesland, het fierljeppen, is al eeuwen oud. In de Middeleeuwen was een polsstok niet alleen een middel om over een sloot te springen, maar ook een wapen. In het depot van het Fries Museum zijn onlangs fysieke resten gevonden van deze polsstoksperen.

Hongerige wolf, een gehucht in Oost-Groningen

Friesland·Populair·Taalgeschiedenis·Trivia

Top 25 bijzondere plaatsnamen in Nederland

In dit lijstje zetten we de mooiste geografische namen die in Nederland voorkomen op een rijtje.

Albertine Agnes, Prinses van Oranje, Vorstin van Nassau-Dietz (1634-1696)

Boekfragmenten·Friesland·Historische vrouwen·Koningshuis·Populair·Vaderlandse geschiedenis

Albertine Agnes (1634-1696), de vrouw die Friesland redde

Na de dood van haar man werd ze de eerste vrouw die in de Republiek optrad als regentes van Friesland, Groningen en Drenthe.

Het stembiljet van het proefreferendum in Bolsward en Delft (Gemeentearchief Súdwest-Fryslân)

Europese geschiedenis·Friesland·Politieke geschiedenis

Het proefreferendum over Europa in Bolsward

Op 17 december 1952 vond in de gemeenten Bolsward en Delft een proefreferendum plaats over de wenselijkheid van een Europese Grondwet. Een overweldigende meerderheid zou vóór stemmen.

Boekbesprekingen·Friesland·Middeleeuwen·Religieuze geschiedenis

Middeleeuwers en hun geloof in Noord-Nederland

In de twaalfde en dertiende eeuw verrezen in het rijke Friese Noorden (Friesland en de Groningse Ommelanden) in korte tijd talloze stenen kerkjes. Ze vormen tegenwoordig een monumentale romanogotische erfenis uit de Middeleeuwen en staan er nog steeds patent bij.

Friesland·Middeleeuwen

Markestelsel / markerecht

De termen markestelsel en markerecht zijn afkomstig uit de Nederlandse geschiedenis van de Middeleeuwen. Wat was het markestelsel precies? En waar en wanneer heeft dit stelsel in Nederland bestaan?

Archeologie·Friesland·Middeleeuwen·Nieuws·Religieuze geschiedenis

Voormalig klooster Klaarkamp eerste archeologisch rijksmonument

Van het voormalige klooster Klaarkamp (Claercamp) bij het Friese dorp Rinsumageest is boven de grond nauwelijks nog wat te zien. Vanwege de historische waarde wordt de locatie vandaag echter officieel aangewezen als archeologisch rijksmonument. De oudste schriftelijke vermeldingen van het klooster dateren uit de tweede helft van de twaalfde eeuw.

Het landschap van Petrus Schotanus afkomstig uit het Georgisch Nationaal Museum

Friesland·Kunstgeschiedenis·Nieuws

Onbekend landschap Petrus Schotanus ontdekt in Georgië

In de collectie van het Georgisch Nationaal Museum is een schilderij van de Friese schilder Petrus Schotanus ontdekt. Eerder werd het schilderij Gezicht op een stad als ‘anoniem’ omschreven, maar door onderzoek bij het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis kon het worden toegeschreven aan Schotanus. Het gaat om een zeventiende-eeuws landschap met een aantal kerken en andere gebouwen.

Friesland·Historische achtergronden

De vlag van Friesland – Geen hartjes maar pompeblêdden

Op de bekende vlag van Friesland zijn rode hartjes te zien. In werkelijk gaat het hier echter om pompeblêdden, een Fries woord voor plompe- of waterleliebladeren.

Abe Lenstra tijdens de wedstrijd. Still video

Friesland·Nieuws·Sportgeschiedenis·Vaderlandse geschiedenis·Voetbal

Kleurenbeelden Abe Lenstra gevonden in filmarchief

Het Fries Film Archief heeft onbekende kleurenbeelden gevonden van een voetbalwedstrijd tussen Heerenveen en HFC Haarlem uit 1948. Bijzonder is dat op de beelden ook de legendarische Friese voetballer Abe Lenstra (1920-1985) te zien is.

Vergulde domburgfibula met dierkop- en vlechtbandversiering, Swichum, 600 - 700 na Chr.,

Archeologie·Friesland·Museumnieuws·Vikingen

Zevende-eeuwse Domburgfibula naar Fries Museum

Het is niet ongebruikelijk dat detectorzoekers in de Friese bodem artefacten uit de vroege middeleeuwen vinden, maar dit exemplaar is volgens het Friese museum uniek. Uit onderzoek is gebleken dat het zou gaan om een Domburgfibula.

Friesland·Romeinse Rijk·Slavernij

Schrijfplankje van Tolsum (en de aankoop van een slaaf)

Het schrijfplankje van Tolsum behoort tot de Romeinse topstukken uit de collectie van het Fries Museum in Leeuwarden. Het plankje werd in 1914 gevonden tijdens de opgraving van de terp Groot Tolsum en bevat een Latijnse tekst. Lang dacht men dat de tekst draaide om de verkoop van een koe. Later bleek op het plankje een geldlening ten behoeve van

Biografieën·Friesland·Politieke geschiedenis·Religieuze geschiedenis

Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919) – Van dominee tot anarchist

De Friese predikant en politicus Ferdinand Domela Nieuwenhuis, alias ‘Us Ferlosser’ (‘Onze Verlosser’), is de geschiedenisboeken ingegaan als de belangrijkste Nederlandse pionier van het socialisme en anarchisme.

1 2 3 Volgende