Op 16 april 1942 vallen de Duitsers binnen bij de Amsterdamse Diamantbeurs. Ze sommeren de aanwezige handelaren hun voorraden diamant aan hen over te dragen. De diamanten zullen worden ‘veiliggesteld’ in de kluis van een Arnhemse bank, zo luidt de boodschap. De diamanten worden keurig verdeeld in ‘arische’ en ‘niet-arische’ (lees: Joodse) voorraad. Van deze inval zijn opvallend genoeg foto’s gemaakt door NSB-fotograaf Bart de Kok. Op zijn foto’s zien we de rijen van handelaren die opgesteld staan voor tafels waar hun de diamanten letterlijk uit de zakken worden geklopt.
De werknemers in de diamantindustrie worden gezien als ‘kriegswichtig’, belangrijk voor de oorlog en krijgen dientengevolge een speciale behandeling. De vooral Joodse werknemers en handelaren krijgen in hun Ausweis een zogenaamde Sperre, een stempel waarin staat dat ze voorlopig worden vrijgesteld van deportatie. Lotty Huffener-Veffer is diamantsnijder bij de firma Asscher en mag tot 1943 door blijven werken, in dat jaar worden de laatste Joodse diamantwerkers alsnog weggevoerd. Als enige van haar familie kan zij het nog navertellen.
Wanneer in september 1944 geallieerde parachutisten rond Arnhem landen, worden de Duitsers nerveus. De diamantvoorraad in de Arnhemse bank moet worden veiliggesteld. De diamanten worden ijlings naar Berlijn overgebracht en vanaf dat moment ontbreekt ieder spoor.
Reconstructie
Andere Tijden reconstrueert de geraffineerde opzet van de diamantroof tijdens de Tweede Wereldoorlog en het menselijke drama van de diamantwerkers aan de hand van interviews met ooggetuigen, historici en archiefdocumenten. Aan het woord komen onder anderen mevrouw Lotty Huffener-Veffer, historicus Gerard Aalders (auteur van Roof, de ontvreemding van joods bezit tijdens de Tweede Wereldoorlog) en de Duitse historicus Ralf Banken.
Op 14 mei verschijnt het boek De diamantenroof van de auteurs Paul Post en Bies van Ede bij Uitgeverij Omniboek.
Uitzending Andere Tijden: zaterdag 14 mei 2016, 21.20 uur, NPO 2