Wie iets met argusogen bekijkt, is zeer opmerkzaam en argwanend. De uitdrukking is voortgekomen uit een verhaal uit de Griekse mythologie over de reus Argus (Argos) met maar liefst honderd ogen.
Met zijn honderd ogen ziet Argus alles. Hij slaapt af en toe wel, maar hij houdt altijd minimaal twee ogen open waardoor hij alles om zich heen goed in de gaten kan blijven houden.
Argus als bewaker
De reus speelt een belangrijke rol in de mythe van Zeus en Io. De oppergod heeft zijn oog op de lieflijke nimf Io laten vallen, maar zijn jaloerse vrouw Hera vindt dat maar niks. Io is haar priesteres en die wil ze niet kwijt aan haar overspelige echtgenoot. Om haar te beschermen voor de toorn van zijn vrouw, besluit Zeus de nimf te veranderen in een koe. Hera heeft dit echter door en geeft Zeus opdracht haar de koe cadeau te geven. De godin geeft de koe vervolgens aan de reus Argus. Een betere bewaker is haast niet denkbaar want zelfs als de reus slaapt kan hij nog een oogje op de koe houden.
Zeus is gefrustreerd over het feit dat zijn vrouw hem te slim af is geweest. Hij geeft de god Hermes daarom opdracht de koe te bevrijden. Hermes reist hierop naar Nemea, de stad waar de reus Io gevangen houdt. Aangekomen besluit Hermes een deuntje te spelen op zijn fluit. Het deuntje is zo slaapverwekkend dat na een tijdje zelfs de laatste twee ogen van Argus dichtvallen. Hermes aarzelt geen moment. Hij onthoofdt Argus en bevrijdt Io.
Ionische zee
Hera ontfermt zich over het hoofd van Argus. Ze pakt alle honderd ogen en strooit die over de staart van haar lievelingspauw heen.
Het Nederlandse radioprogramma Argos is vernoemd naar de reus. De journalisten van dit programma bedrijven onderzoeksjournalistiek en willen het nieuws van verschillende kanten (dus met meerdere ogen) bekijken.
Boeken: Goden, monsters en helden – De mythologie van de oude Grieken
