Auteur en neuroloog Oliver Sacks overleden

De Britse schrijver en hoogleraar neurologie Oliver Sacks is zondag op 82-jarige leeftijd overleden. Hij werd vooral bekend met zijn boeken over de menselijke kant van neurologische afwijkingen. Boeken die ook toegankelijk waren voor het brede publiek.

Boeken van Oliver Sacks

De schrijver was ernstig ziek. Begin dit jaar maakte hij via een ingezonden brief in de New York Times bekend dat hij aan kanker leed en dat de uitzaaiingen eenderde van zijn lever hadden bezet. “My luck has run out“, aldus de schrijver, die aangaf nog maar enkele maanden te leven hebben.

Oliver Sacks werd in 1933 geboren in Londen, waar hij medicijnen studeerde. Na deze studie vertrok Sacks naar de Verenigde Staten. Hij was onder meer hoogleraar neurologie aan de New York University en visiting professor aan de Universiteit van Warwick.

Bijzondere neurologische afwijkingen

In zijn boeken, maar ook in verschillende televisieprogramma’s, deed hij verslag van de bijzondere neurologische afwijkingen die hij in de praktijk tegenkwam. Hierin vertelde hij ook openhartig welke indrukken en gedachten die afwijkingen bij hemzelf opriepen.

Awakenings - filmcover — Awakenings – filmcover

Een van zijn bekendste boeken, Awakenings (1973), werd zowel als televisiefilm en als speelfilm verfilmd. De speelfilm, met Robert De Niro en Robin Williams, verscheen in 1990. Awakenings gaat over patiënten die aan een ernstige slaapziekte (encephalitis lethargica) lijden. Ze verkeren hierdoor al jaren in een soort comateuze toestand. Dankzij toediening van een experimentele drug worden ze door een arts (Sacks) bijgebracht. Na enkele weken is het middel echter uitgewerkt en zakken de patiënten weer weg in een coma.

In Nederland is Oliver Sacks ook bekend om zijn bijdrage aan de VPRO-televisieserie Een Schitterend Ongeluk van journalist Wim Kayzer. In deze zevendelige serie ging Wim Kayzer op bezoek bij prominente wetenschappers, waaronder Sacks, om het te praten over hun werk met als hoofdvraag wat de wetenschap de mens eind twintigste eeuw heeft gebracht: kennis of ook begrip?.

Het eerste boek van de neuroloog verscheen in 1970 en ging over migraine. Opvallend is dat zijn uitgever er niet erg blij mee was. Volgens de uitgever was het boek te toegankelijk geschreven en zou dat achterdocht wekken in de wetenschappelijke wereld. Het boek groeide uiteindelijk uit tot een standaardwerk.

Een ander bekend boek, een wereldwijde bestseller, van Oliver Sacks is De man die zijn vrouw voor een hoed hield (1985), waarin de auteur een groot aantal case-histories beschrijft uit zijn eigen praktijk van patiënten met vreemde intellectuele en perceptuele afwijkingen. Bijvoorbeeld over mensen die niet meer in staat zijn onderscheid te maken tussen personen en voorwerpen of die vreemde tics hebben.