Thema: Psychiatrie

Op een reünie van de LO in de bossen bij Zeist, na de bevrijding, met rechts verzetsvriend Dirk Borger. Uit: Dansen op het dodenkoord

Boekfragmenten·Tweede Wereldoorlog·Verzet

Hoe verzetsman Henk Das de oorlog overleefde, maar er toch aan onderdoor ging

Na de Tweede Wereldoorlog wist niemand wat de psychische nasleep van een leven als verzetsstrijder zou zijn. Henk Das ondervond dat aan den lijve. De oorlog hield voor hem nooit op. Na de bevrijding motiveerde het verdriet om het verlies van zijn makkers hem ertoe om de weduwen en wezen van deze verzetslieden te gaan helpen. Dat kostte hem wel

De Kliniek bij de heropening van Meer en Bosch, 1943

Geneeskunde·NSB·Tweede Wereldoorlog·Verzet

‘Meer en Bosch’ in de greep van het nationaalsocialisme

Tijdens de bezettingsjaren 1940-1945 stierven bewoners van psychiatrische- en gehandicapten instellingen in veel grotere aantallen dan burgers in Nederland. Hun familieleden, geconfronteerd met overlijdensberichten, plaatsten niet zelden grote vraagtekens bij dit overlijden.

Tweede paneel van het Dimpna-altaarstuk, detail

België·Geneeskunde·Kunstgeschiedenis·Religieuze geschiedenis

Geel, een Kempens dorp, zot van geesteszieken

Er was eens… een mooie prinses. Dimpna. Zo mooi dat zelfs haar vader, een Ierse vorst, zijn oog én wellust op haar had laten vallen. De weduwnaar zag in zijn dochter de enige geschikte opvolgster van haar overleden moeder...

Sigmund Freud gefotografeerd door zijn schoonzoon Max Halberstadt, ca. 1921

Biografieën·Filosofie·Geneeskunde

Sigmund Freud, van pionier tot kwakzalver

Op 23 september 1939 overleed de Oostenrijkse arts en grondlegger van de psychoanalyse Sigmund Freud in zijn woonplaats Londen. Vandaag de dag is er nog weinig over van de grote reputatie van de zenuwarts. Hedendaagse wetenschappers zetten Freud vaak weg als een soort illusionist of zelfs kwakzalver. En zijn psychoanalyse wordt tegenwoordig veelal beschouwd als pseudowetenschap.

Geneeskunde·Italië

Poveglia: de doodskist van Venetië.

Op vaarafstand van het drukbezochte San Marcoplein in Venetië, en gelegen net naast het elf kilometer lange Lido, bevindt zich het eiland Poveglia. De kans dat u al eens op Poveglia geweest bent is klein. Het eiland is immers verboden gebied voor toeristen. De bijnaam van het eiland, het Eiland des Doods, klinkt ook niet direct aantrekkelijk.

Vincent van Gogh, Zelfportret, 1889, olieverf op doek, 51,5 x 45 cm, Nasjonalmuseet for kunst, arkitektur og design, Oslo - detail

Geneeskunde·Kunstgeschiedenis·Nieuws

‘Vincent van Gogh kreeg psychoses door stoppen met alcohol’

Onderzoekers van het UMCG in Groningen stellen dat Vincent van Gogh waarschijnlijk last kreeg van psychoses nadat hij zijn linkeroor had afgesneden en moest afkicken van de drank.

Wilhelm Reichs registratiekaart van de Lewisburg Federal Penitentiary

Amerikaanse geschiedenis·Seksualiteit·Uitvindingen

Het vreemde geval Wilhelm Reich

Wilhelm Reich was een hoogst controversiële figuur binnen de op zichzelf reeds omstreden discipline van de psychoanalyse.

Göring in de beklaagdenbank bij het proces van Neurenberg

Boekfragmenten·Populair·Tweede Wereldoorlog

Een Amerikaanse psychiater in de ban van Herman Göring

‘We moeten het waarom van het nazisucces leren kennen, zodat we stappen kunnen ondernemen om herhaling van zoveel slechts te voorkomen.’

Inktvlek uit de test van Hermann Rorschach

Geneeskunde·Populair·Zwitserland

Hermann Rorschach en zijn tien inktvlekken

De Zwitserse psychiater Hermann Rorschach (1884-1922) werd bekend met zijn zogeheten inktvlektest. Hierbij krijgen patiënten papieren te zien met daarop grote inktvlekken. Aan de hand van de interpretaties van de cliënten kunnen psychiaters vervolgens proberen meer te weten te komen over de karaktertrekken, impulsen of trauma's van de testpersonen.

Adolf Hitler·Biografieën·Eerste Wereldoorlog·Geneeskunde·Tweede Wereldoorlog·WOII-bio's

Edmund Forster, Hitlers neuropsychiater die teveel wist

Edmund Forster zou waarschijnlijk voor iedereen een grote onbekende gebleven zijn, ware het niet dat hij als neuropsychiater op het einde van de Eerste Wereldoorlog Adolf Hitler verzorgde voor mentale stoornissen.

Protocollen van de wijzen van Zion (c) LWL-Ansgar Hoffmann

Duitsland·Hekserij

Feit of fictie? Samenzweringstheorieën

Vond de maanlanding in een filmstudio plaats? Waren de Tempeliers homoseksueel? Hebben de Amerikanen een kever losgelaten in de DDR om de aardappeloogst te vernietigen? En bestaat de Duitse stad Bielefeld wel? Vragen, vragen.

Hoofdgebouw van de Willem Arntsz Hoeve in Den Dolder (CC BY-SA 4.0 - RCE - wiki)

Geneeskunde·Nieuws·NSB·Tweede Wereldoorlog

NIOD onderzoekt rol psychiatrische klinieken in WOII

Het NIOD doet de komende tijd onderzoek naar de rol van instellingen voor psychiatrische patiënten en mensen met een verstandelijke beperking in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Biografieën·Filosofen·Filosofie·Geneeskunde

Sigmund Freud (1856-1939) – Grondlegger van de psychoanalyse

Biografie van de neuroloog-psychiater Sigmund Freud (1856-1939). Grondlegger van de psychoanalyse en de ijsbergmetafoor. Filosofie van Id, Ego, Super-Ego.

Jean-Auguste Dominique Ingres, "Oedipus en de Sphinx" (1808). Bron: Wikimedia / The Walters Art Museum

Boekbesprekingen

Receptie van klassieke kunst door de eeuwen heen

Door de eeuwen heen heeft de klassieke kunst, zowel beeldende kunst als schrijfkunst, mensen weten te inspireren.

Provinciaal ziekenhuis „Meer en Berg” in Bloemendaal

Geneeskunde

De vermaatschappelijking van de zorg

Nadat, in 1841, in Nederland de eerste ‘krankzinnigenwet’ werd aangenomen, begon men op zoek te gaan naar locaties waar men nieuwe, “moderne” gestichten kon oprichten.

Tony Robert-Fleury, De Franse arts Philippe Pinel bevrijdt de vrouwelijke krankzinnigen in het Salpêtrière hospitaal in Parijs van hun kettingen (1795) - Wikipedia

Geneeskunde

De geschiedenis van de psychiatrie (1800-heden) in een notendop

Een heuse psychiatrie-industrie verzorgt zowel de diagnosestelling als de behandeling van deze door henzelf gecreëerde wildgroei aan mentale ziekten.

Ernst Lossa, een van de psychiatrisch patiënten die door de nazi's werd vermoord

Boekfragmenten·Polen·Populair·Tweede Wereldoorlog

Hoe de nazi’s 300.000 psychiatrische patiënten vermoordden

Dat Adolf Hitler zich al voor de Tweede Wereldoorlog keerde tegen zijn eigen burgers met een beperking of handicap is niet zo bekend. Deze geheime genocide wordt uitvoerig besproken in het boek Psychogenocide van Erik Thys

Geneeskunde·Nieuws

Auteur en neuroloog Oliver Sacks overleden

In zijn boeken, maar ook in verschillende televisieprogramma’s, deed Oliver Sacks verslag van de bijzondere neurologische afwijkingen die hij in zijn praktijk tegenkwam.

Boekbesprekingen·Tweede Wereldoorlog

De nazigeest ontrafeld met inktvlekken

“Een spook met een dikke buik”; dat was wat de corpulente nazibons Hermann Göring zag in één van de inktvlekken van de zogenoemde Rorschachtest.

Hermann Göring op 9 mei 1945 na zijn arrestatie door de Amerikanen

Boekfragmenten·Populair·Tweede Wereldoorlog

De nazi en de psychiater

Het vliegtuig, een kleine Piper L-4, kwam niet in beweging. De enige passagier, Hermann Göring – jachtvlieger tijdens de Eerste Wereldoorlog, hoofd van de ooit zo beruchte Luftwaffe en de hoogste ambtenaar van het Derde Rijk die nog in leven was – was te zwaar voor een veilige start.