Bob Dylan (1941) – Wereldberoemde singer-songwriter

De Amerikaanse singer-songwriter Bob Dylan is een wereldberoemde muzikant met veel evergreens op zijn naam. Tot de lange reeks meesterstukken die Dylan heeft geschreven, liefst 492 songs, behoren ‘Blowin’ in the Wind’, ‘Like a Rolling Stone’ (1965), ‘Knockin’ on Heaven’s Door’, ‘Hurricane’ en ‘Tangled Up in Blue’ (1975).

In 1989 werd Bob Dylan opgenomen in de fameuze Rock ’n Roll Hall of Fame. Zijn collega Bruce Springsteen stelde tijdens deze ceremonie het volgende over Dylan:

“Bob bevrijdde de geest zoals Elvis het lichaam bevrijdde. Hij vond een nieuwe manier uit van hoe een popzanger kan klinken en brak door de grenzen heen van wat een artiest kan bereiken. Bob Dylan heeft het aanzien van rock ’n roll voorgoed veranderd.”

Bob Dylan staat in de lijst ‘100 Greatest Songwriters of All Time‘ – opgesteld door het tijdschrift Rolling Stone in 2015 – op plek 1. Voor Paul McCartney en John Lennon en bijvoorbeeld Chuck Berry (4), Paul Simon (8), Bob Marley (11) en Neil Young (17).

Jonge jaren van Bob Dylan

Bob Dylan kwam ter wereld op 24 mei 1941 in Hibbing, in de Amerikaanse staat Minnesota. Zijn oorspronkelijke naam was Robert Allen Zimmerman. Zijn naam liet Robert later veranderen in Bob Dylan, geïnspireerd door de gelijknamige hoofdrolspeler van een toen populaire Western-serie genaamd ‘Gunsmoke’. Over deze naamsverandering zei Dylan later in een interview:

“Je noemt jezelf zoals je jezelf wilt noemen. Dit is het land van vrijheid.”

In Hibbing rondde Dylan in 1959 de high school af. In die tijd was hij als jongeman veel bezig met gitaar spelen, zingen en het vormen van eigen bandjes. Hierbij liet hij zich inspireren door de grote sterren van zijn tijd, zoals Elvis Presley, Jerry Lee Lewis, Chuck Berry, Little Richard, The Beatles en vooral ook door de folkzanger Woody Guthrie.

Verder waren er in Dylans tijd natuurlijk weer zanger en songwriters die Dylan ‘nadeden’. Bekend is Donovan Philips Leitch (1946), die bekendstond als ‘het Britse antwoord op Bob Dylan’. En in Nederland stond Boudewijn de Groot (1944) op, die zich ook liet inspireren door Bob Dylan en diens maatschappijkritische muziek.

Begin van zijn muziekcarrière

Het was Woody Guthrie die in 1960 de doorbraak van Bob Dylan inluidde. Guthrie lag in een ziekenhuis in New York en Dylan besloot zijn idool op te zoeken. Daarna nam hij de beslissing om in New York te gaan wonen. Daar begon hij op te treden in cafeetjes en clubs. Via plaatselijke zangers kwam hij in aanraking met de muziekindustrie en wist al eind 1961 een eerste platencontract te bemachtigen bij Columbia Records.

Met het album The Freewheelin’ Bob Dylan (1963) brak Dylan nationaal door in de Verenigde Staten. Hij viel op door zijn originele stemgeluid en politiek geëngageerde teksten. Het later dat jaar verschenen album The Times They Are A-Changin bevestigde zijn reputatie als topartiest. In 1964 gaf Bob Dylan inmiddels al zo’n tweehonderd concerten.

Introductie elektrische gitaar in folksongs

Bob Dylan baarde in 1965 de nodige ophef met zijn half-akoestisch, half-elektrische album Bringing it All Back Home. Hierbij begeleidde een negenkoppige band hem.

Zijn keuze voor de elektrische gitaar leidde tot veel protesten uit de Amerikaanse country-folkscène, met als fameuze hoogte- of dieptepunt het boe-geroep tijdens Dylans optreden op 25 juli 1965 op het Newport Folk Festival, waar hij een elektrische gitaar ter hand nam.

In juli 1966 kreeg Dylan een bijna fataal motorongeluk, maar hij herstelde. Het jaar daarop 1967 bracht hij twee albums uit, met onder meer het later door Jimi Hendrix gecoverde nummer ‘All Along the Watchtower’.

Dylan werd, ook al wilde hij dat zelf niet, de stem van de burgerrechtenbeweging en de protestgeneratie van de jaren 1960, die wereldwijd invloedrijk was in het midden van de jaren 1960 en zich in Nederland uitte in onder andere Provo en de Dolle Mina’s. Deze bewegingen zetten zich in voor gelijke rechten voor Afro-Amerikanen, waren kritisch op de consumptiemaatschappij en wilden de Vietnamoorlog en Koude Oorlog beëindigd zien. Bob Dylan was een van de grote zangers die dit soort opinies in hun liedjes vertolkten.

Ontwikkeling van Bob Dylans muziek – en hemzelf – van de jaren 1970 tot heden

Dylan bleef in de decennia daarna muziek maken en bracht tientallen albums uit. Tot zijn bekendste albums behoren Self Portrait (1970), het zeer persoonlijke en zelf-reflectieve album Blood On The Tracks (1975), het studioalbum Desire (1976), Slow Train Coming (1979, zijn eerste christelijke album), Infidels (1983), Empire Burlesque (1985), MTV Unplugged (1995), zijn 30e album Time Out of Mind (1997), Modern Times (2006) en verder Together Through Life (2009), Christmas in the Heart (2009) en Shadows in the Night (2015). Zijn (voorlopig) laatste album verscheen eind 2018: More Blood, More Tracks, The Bootleg Series Vol.14.

Begin jaren 1970 bekeerde Dylan zich tot het christendom. In de jaren de jaren 1975-1989 was het relatief stil rond hem, mede omdat hij klaar was met de nadelen van het beroemd zijn… Vanaf 1989 maakte Dylan een comeback met opmerkelijke vernieuwende albums en zijn MTV Unplugged-optreden in 1995, dat een jong publiek bleek aan te spreken.

Op 13 oktober 2016 ontving Bob Dylan de Nobelprijs voor de Literatuur. Hij was de eerste singer-songwriter die deze prestigieuze titel in de wacht sleepte.

Lijst met citaten van Dylan
Overzicht van albums van en boeken over Bob Dylan
Of bekijk: Lijst van componisten
Boek: Bob Dylan Compleet – het verhaal van zijn 492 songs

Bronnen ▼