Voorpublicaties van geschiedenisboeken | Pagina 3

Prentbriefkaart uit 1908 met een ingekleurde foto van de Jodenbreestraat, hoek Uilenburgersteeg. Collectie Joods Museum.

Van appeljood tot zuurjood – Hoe joodse straatventers in Amsterdam probeerden rond te komen

‘Voddenjood’ ervaren wij nu als een aanstootgevend woord. Maar wie doet alsof het nooit heeft bestaan, ontkent een belangrijk deel van de joodse geschiedenis. Voor veel Nederlandse joden was de straathandel, bijvoorbeeld die in vodden, lang de enige bron van inkomsten.

Amsterdam·Boekfragmenten·Populair

9 minuten leestijd

De Founding Fathers wilden aanvankelijk helemaal geen Amerikaanse president

We zijn zo gewend geraakt aan een eenhoofdig Amerikaans presidentschap dat het bijna vanzelf spreekt, maar voor de opstellers van de grondwet was dat bepaald niet het geval. Ze speelden met allerlei vormen van uitvoerende macht.

Amerikaanse geschiedenis·Boekfragmenten

6 minuten leestijd

Arbeitseinsatz - Dwangarbeider in een fabriek van Siemens in Berlijn (cc - Bundesarchiv)

Nederlanders kregen tijdens Arbeitseinsatz als ‘Germaanse broeders’ potentieel beste behandeling

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkten ruim 500.000 Nederlanders, vaak gedwongen, voor nazi-Duitsland in de Arbeitseinsatz. Terug in Nederland kregen velen van hen al snel het gevoel dat ze maar beter hun mond konden houden.

Boekfragmenten·Tweede Wereldoorlog

7 minuten leestijd

Italiaans paspoort waarmee Mengele naar Argentinië ontsnapte

Josef Mengele (en andere nazi’s) in Argentinië

De geheimzinnige organisatie Odessa – een groot, machtig ondergronds netwerk dat hulp bood aan voormalige SS-leden – was een verzinsel dat alleen bestond in de fantasie van nazi-jagers en mensen die met nostalgie terugdachten aan het regime van Hitler. ‘Odessa’ was in de gevangenkampen van het naoorlogse Europa een codewoord waarmee de voormalige SS’ers zich onderling identificeerden, en mettertijd had

Boekfragmenten·Tweede Wereldoorlog

8 minuten leestijd

Klimt en Flöge in hun reformkleding, rond 1905

Het onoverzichtelijke liefdesleven van Gustav Klimt

Medio 1899 oordeelt kunstenaar Gustav Klimt bondig en neerslachtig over zichzelf: ‘Ik ben een arme ezel.’ Vroeg of laat, weet hij, zullen zijn ‘affaires’ zijn muze Emilie Flöge en haar familie ter orde komen...

Boekfragmenten·Kunstgeschiedenis

7 minuten leestijd

Jacob Campo Weyerman op 48-jarige leeftijd, gravure door Jacob Houbraken

Nieuwsgier Jacob Campo Weyerman, de legendarische roddelkoning

Jacob Campo Weyerman, schrijver, schilder, kunsthandelaar en straatvechter, verhief rumoer tot een kunstvorm. Roddelverhalen waren in de achttiende eeuw geliefd en niemand kon ze zo goed vertellen als hij.

Biografieën·Boekfragmenten·Literatuur

8 minuten leestijd

Kopie naar het beroemde werk 'De ontvoering van Ganymedes' van Michelangelo, gemaakt door Giulio Clovio

Homoseksualiteit in de Renaissance

Een bijzondere paradox: in de vijftiende en zestiende eeuw waren seksuele relaties tussen mannen nergens zo openbaar en veelbesproken als in Italië, en tegelijkertijd werden ze nergens zo hevig vervolgd.

Boekfragmenten·Italië·Seksualiteit

10 minuten leestijd

Geschiedenis van de vis (en de zeemeermin?)

‘Vis’ was tot en met de zestiende eeuw het woord voor zo’n beetje alles wat in het water bewoog. Ook geleerden die de natuurlijke historie bestudeerden, gebruikten het woord op die manier.

Boekfragmenten·Dieren·Natuur

6 minuten leestijd

Kaart van de ‘Valtherbrug’, een weg van boomstammen door het veen vanaf de Hondsrug naar Westerwolde, in 1818 ontdekt door de ingenieur J.W. Karsten, circa 1818. De kaart is waarschijnlijk gemaakt door een assistent van Karsten.

Onze vroegste infrastructuur: de alleroudste wegen van Nederland

Wie in onze tijd van de ene naar de andere plaats wil, kiest daarvoor de kortste weg. Onze verre voorouders dachten niet zo zeer in wegen, maar in routes, die bepaald werden door het landschap. In natte tijden kan vaak beter een hoger gelegen weg gekozen worden. Archeologen hebben zulke routes kunnen reconstrueren.

Boekfragmenten·Cartografie·Prehistorie

5 minuten leestijd

Het land achter de zee, fragment uit de cover

Duizenden Joodse migranten belandden na de Holocaust in detentiekampen op Cyprus

Op Cyprus stond na de Tweede Wereldoorlog het grootste detentiecentrum ooit in het Middellandse Zeegebied. Tienduizenden mensen zijn er vastgehouden: Joodse overlevenden van de Holocaust die in Palestina een nieuw leven wilden beginnen. Met overvolle schepen verlieten ze Europa, maar op zee werden ze als illegale migranten door de Britse Royal Navy onderschept. De tocht naar vrijheid en autonomie eindigde

Boekfragmenten·Cyprus·Israël·Jodenvervolging

12 minuten leestijd

The Good Mother, door Carl Gottlieb Luck in het Germanisches Nationalmuseum in Nuremberg

‘Goede moeders geven borstvoeding’ (want de opvoeding begint met de eerste druppel melk)

'We beginnen te leren als we beginnen te leven, de eerste lerares is de vrouw die ons aan haar borst voedt', zo schreef de moederloos opgegroeide Jean-Jacques Rousseau.

Boekfragmenten·Emancipatie

5 minuten leestijd