De belangrijkste verzameling van de Oude Collecties van Museum Meermanno is de verzameling incunabelen, boeken gedrukt vóór 1501. Eén van de mooiste daarvan is dit exemplaar van een uitgave van het laatste deel van Cicero’s Over de staat (De republica). Die tekst staat bekend als ‘de droom van Scipio’ (Somnium Scipionis in het Latijn) en gaat over de beloning die een rechtvaardig mens wacht in het hiernamaals. Hij is in dit boek uitgegeven met het commentaar van de vierde-eeuwse Romeinse schrijver Macrobius. Het werk verscheen in 1472 in Venetië.
In Venetië was vanaf 1469 de Duitse drukker Johannes de Spira werkzaam. Hij had van de Doge voor vijf jaar het alleenrecht gekregen om in Venetië boeken te drukken. Toen hij in 1470 overleed, verviel dat privilege en Jenson was een van de drukkers die in het gat in de markt sprongen.
Zijn belangrijkste bijdrage aan de ontwikkeling van de vroege boekdrukkunst is dat hij de romein, die in Rome en Venetië gebruikt werd voor het drukken van antieke teksten, ontwikkelde tot de prachtige regelmatige letter in dit boek – en in vele andere uitgaven die hij in de vroege jaren 1470 drukte.
Domus aurea
Niet lang nadat het boek gedrukt was, is de verluchting op de eerste tekstpagina aangebracht. Die verluchting is duidelijk geïnspireerd op wandschilderingen die enige tijd daarvoor waren gevonden in de herontdekte Domus aurea, het paleis van Nero in Rome. Jammer alleen, dat de verluchter een vrij ingrijpende fout heeft gemaakt. Hij heeft een prachtige hoofdletter S geschilderd, de eerste letter van het woord ‘Sum’. Helaas had er eigenlijk ‘Cum’ moeten staan…
~ Erik Geleijns – Museum Meermanno
- Meer ‘boeken van de maand’
- Boek: Cicero – Anthony Everitt
