Dierendag – Waarom vieren we dat op 4 oktober?

Veel dierenliefhebbers zetten hun huisdier tijdens Dierendag in het zonnetje. Ze geven wat lekkers, maken een lange wandeling of trakteren het dier op een lekkere borstelbeurt of massage. Anderen halen op 4 oktober herinneringen op aan een overleden huisdier. Maar hoe zit het eigenlijk met de geschiedenis van Dierendag?

De geschiedenis van Dierendag gaat terug tot 1925, toen Heinrich Zimmermann, een Duitse schrijver en uitgever van het tijdschrift Mensch und Hund, in het Berliner Sportpalast een eerste viering hield. Zimmermann maakte zich al jaren hard voor dierenrechten en dierenwelzijn en vond dat dieren één dag per jaar extra in het zonnetje gezet moesten worden. Aan deze eerste editie, die nog gehouden werd op 24 maart, namen vijfduizend mensen deel en in de jaren hierna werd Dierendag in steeds meer landen gevierd.

Het idee om van Dierendag echt een internationale feestdag te maken kwam van de Tsjechische Ilse Winter. In 1927 legde ze dit plan voor aan Margaret Ford, de voorzitter van de Internationale Dierenbeschermingsvereniging. Tijdens een internationaal congres in Wenen werd in 1929 vervolgens besloten de sterfdag van de heilige Franciscus van Assisi (1181-1226) tot Internationale Werelddierendag uit te roepen. Sinds die tijd wordt Werelddierendag dus altijd op 4 oktober gevierd.

Nederland nam in 1930 voor het eerst deel aan het inmiddels internationale evenement. Op deze dag verschenen in ons land ook verschillende beschouwende artikelen in kranten, waarin de bijzondere relatie tussen mens en dier centraal stond. In De Telegraaf werd bijvoorbeeld een tekening van Louis Raemaekers gepubliceerd waarop twee wat angstig ogende zwerfhonden te zien zijn. Ook werd een versje van de bekende zanger en dichter Clinge Doorenbos afgedrukt. De auteur vraagt hierin aandacht voor het lot van dieren.

Praten met dieren

Dat we Dierendag ieder jaar op 4 oktober vieren hebben we dus allemaal te danken aan Franciscus van Assisi, de patroonheilige van de dieren en het milieu. De geestelijke voelde een diepe verbondenheid met dieren en de natuur en stichtte de kloosterorde van de Franciscanen of Minderbroeders. Volgens de legendes predikte Franciscus’ niet alleen onder mensen maar ook onder dieren en voerde hij vele gesprekken met hen. Ook zou hij ooit een wolf tam hebben gemaakt. De geestelijke riep andere gelovigen op respect te hebben voor dieren, die hij zelf als zijn broeders en zusters beschouwde. Franciscus’ liefde voor dieren komt onder meer goed naar voren in onderstaand citaat dat aan hem is toegeschreven:

Alle schepselen op aarde voelen als wij, streven naar geluk als wij… God wenst dat wij de dieren bijstaan wanneer ze hulp nodig hebben… We hebben een hogere opdracht ze van dienst te zijn wanneer ze ons nodig hebben… Mensen die enig schepsel Gods uitsluiten van hun compassie en medelijden zullen op soortgelijke wijze handelen tegenover hun medemensen.

In verschillende landen in de wereld kunnen gelovigen op 4 oktober tegenwoordig met hun dieren in de kerk terecht om hen te laten zegenen. Ook voor dierenwelzijnsorganisaties is de dag interessant. Zij voeren op of rond Dierendag speciaal actie om aandacht te vragen voor het lot van dieren in nood.

Bronnen ▼