Bij nog heel wat Nederlanders doet de naam Dietrich von Cholditz een belletje rinkelen vanwege van zijn aandeel begin mei 1940 in de strijd om Rotterdam, maar het is vooral zijn weigering om Hitlers bevel uit te voeren en Parijs in brand te steken die hem een plaats in de geschiedenisboeken bezorgde. Het verhaal:
Jeugd en jonge jaren
Cholditz’ militaire carrière
Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd von Cholditz met zijn regiment ingezet op het westelijk front, waar hij reeds enkele maanden later, in oktober 1914, werd bevorderd tot onderluitenant. In december 1917 krijgt hij voor betoonde moed tijdens de Slag aan de Somme en de gevechten rond Ieper onder meer het “IJzeren Kruis” en het prestigieuze “Ridderkruis in de Militaire Orde van Sint-Hendrik” uitgereikt. Na de oorlog en de demobilisatie van zijn regiment nam hij onder de Weimarrepubliek dienst bij de “Reichswehr”. Daar werd hij in november 1924 bevorderd tot luitenant en vijf jaar later, in het voorjaar van 1929, tot Ritmeester, een rang te vergelijken met de graad van kapitein.
Nog hetzelfde jaar huwde von Cholditz met de generaalsdochter Huberta von Garnier en toen begin 1933 de nationaalsocialisten in Duitsland aan de macht kwamen, geraakte ook zijn carrière algauw in een stroomversnelling. In 1935 werd hij als majoor aangesteld als bataljonscommandant bij het 16de infanterieregiment te Oldenburg, waarna het jaar daarop zijn promotie tot luitenant-kolonel volgde.
De Tweede Wereldoorlog
In de vroege ochtend van 10 mei 1940 landde von Cholditz met een deel van zijn bataljon op het vliegveld Waalshaven dat kort daarvoor door Duitse parachutisten was veroverd. Van daaruit rukte hij op naar Rotterdam om er de Maasbruggen, die van cruciaal belang waren voor de verdere opmars van het Duitse leger, in te nemen. Ondanks hevig verzet van het Nederlands leger slaagde hij erin enkele strategisch gelegen bruggen te veroveren, hetgeen hem enkele dagen later op 18 mei het Ridderkruis opleverde. Het jaar daarop werd hij als regimentscommandant tot kolonel benoemd en in juli 1942, von Cholditz had het inmiddels tot generaal geschopt, nam hij met zijn eenheid in de Krim deel aan de verovering van Sebastopol.
Toen het bovendien duidelijk werd dat de geallieerde opmars naar de Franse hoofdstad niet meer te stuiten was en de verzetsmensen openlijk aanslagen begonnen te plegen hield von Cholditz het voor bekeken en droeg op 25 augustus zonder een schot te lossen Parijs over aan generaal Leclerc van het vrije Franse leger.
Het verdere verhaal
Von Cholditz werd na de overgave van Parijs voor ondervraging overgedragen aan de Britten. Vrijgepleit van oorlogsmisdaden werd hij in 1947 in vrijheid gesteld waarna hij zich uit het openbare leven terugtrok. Dietrich von Cholditz, de “redder van Parijs” zoals hij soms werd genoemd, kwam op 5 november 1966 te Baden-Baden in de huidige Duitse deelstaat Baden-Würtenberg te overlijden aan de gevolgen van emfyseem dat hij tijdens de oorlogsjaren opliep.
~ Rudi Schrever
[email protected]
