Een idee-fixe en een klein wit hondje

Een “idee-fixe” is een psychologische term die wordt gebruikt als aanduiding voor een dwangmatig, obsessief idee of een waanovertuiging. Dergelijke ideeën worden zo indringend beleefd, dat het moeilijk kan zijn om er vanaf te komen.

Het woord is afgeleid van de Franse woorden idée (idee) en fixe (vast). Het kan dus gaan om vastgeroeste ideeën waar mensen moeilijk vanaf te brengen zijn, ook al zijn ze nog zo onrealistisch of irrationeel. Tegenwoordig wordt het woord niet alleen gebruikt voor psychische aandoeningen, maar in meer algemene zin ook als aanduiding voor obsessieve overtuigingen of gedachten. In de media wordt het woord nog geregeld gebruikt. Zo was in 2021 bijvoorbeeld in de NRC te lezen:

Klopt de verwachting dat de pandemie dan min of meer achter de rug zal zijn, of is het een idée-fixe?

Asterix en Obelix

Een bekend klein witte hondje uit de stripserie Asterix heeft een naam die is afgeleid van het woord: Idéfix. Deze viervoeter, de trouwe van Obelix, de boezemvriend van de titelfiguur Asterix, was voor het eerste te zien in het album De ronde van Gallia uit 1965. Aanvankelijk was het niet de bedoeling van de makers om er een vast karakter van te maken. Het hondje, dat in het eerste album nog geen naam heeft, bleek echter zo populair dat hij ook verscheen in latere albums. In de tussentijd had het stripblad Pilote een verkiezing georganiseerd om het dier een naam te geven. Dit werd Idéfix. In het Engels werd dit vertaald als Dogmatix.