Gerrit Kastein – De verzetsman die uit een raam op het Binnenhof sprong

In 1943 werd de Nederlandse arts en communist Gerrit Kastein (1910-1943) door de nazi’s opgepakt en overgebracht naar een klein verhoorkamertje op het Binnenhof in Den Haag. Een berucht kamertje, want hier probeerden medewerkers van de Sicherheitsdienst (SD) via marteling informatie los te krijgen over de verzetsnetwerken. Om te voorkomen dat hij door zou slaan besloot Kastein gekneveld en al uit het raam te springen. De verzetsman stierf korte tijd later in het ziekenhuis aan zijn verwondingen.

Sinds kort bevindt zich bij het kamertje in het Tweede Kamer-gebouw een plaquette, ter nagedachtenis aan de verzetsman die liever zelfmoord pleegde dan dat hij zijn medestrijders verried. Gerrit Willem Kastein liet een vrouw en twee kinderen na. Zij hoorden pas vijf dagen later van zijn overlijden, op de dag dat een van zijn dochters zeven jaar werd.

Spaanse Burgeroorlog

Gerrit Willem Kastein werd op 25 juni 1910 geboren in Zutphen. Na een studie medicijnen in Groningen, Heidelberg en Leiden ging hij aan de slag als neuroloog. In 1937 promoveerde hij op het proefschrift Eine Kritik der Ganzheitstheorien. Tijdens zijn verblijf in Duitsland ontmoette Kastein zijn vrouw Elisabeth Sachse.

In de jaren dertig werd de neuroloog een actief communist. Hij gaf geregeld lezingen en werd vanwege zijn politieke overtuiging actief in de gaten gehouden door de Nederlandse overheid. Kastein was lid van de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP) en later van de CPN, waar hij ook redactiewerk deed voor het partijblad ’Politiek en Cultuur‘. Na de opkomst van de nazi’s hielp Kastein Duitse communisten hun land ontvluchten. Zoals wel meer communisten reisde hij tijdens de Spaanse Burgeroorlog af naar Spanje. De neuroloog ondersteunde daar als arts een ambulanceteam.

Tweede Wereldoorlog

Na de capitulatie van Nederland in mei 1940, sloot Kastein zich onmiddellijk aan bij het verzet. Hij leidde een sabotagegroep in Amsterdam en organiseerde een succesvolle aanslag op luitenant-generaal Seyffardt, de commandant van het Vrijwilligerslegioen Nederland (5 februari 1943). Dezelfde maand nam hij deel aan een aanslag op de NSB-minister van volksvoorlichting, Hermannus Reydon.

Arrestatie

Op 19 februari 1943 werd Kastein tijdens een bezoek aan een café in Delft aangehouden en voor verhoor naar het Binnenhof in Den Haag gebracht. SS’er Joseph Schreieder deed schriftelijk verslag van wat daar vervolgens gebeurde:

Dr. Kastein is direct na zijn gevangenneming gebonden, dus geboeid, op een kamer op Binnenhof 7 gekomen en had daarbij een ambtenaar als bewaking. Ofschoon hij geboeid was, is hij met een duik door het gesloten raam op de binnenplaats gesprongen.

Gerrit Kastein werd tweeëndertig jaar oud. De verzetsman ligt begraven op het Nationaal Ereveld in Loenen. Hij ontving postuum het Verzetskruis. In Den Haag is een weg naar Kastein vernoemd en in Leiden een straat. Zijn naam staat ook op de Erelijst van Gevallenen in de Tweede Kamer.

Boek: Verzetsman Gerrit Willem Kastein – F.G.W. Goudriaan

Tweede Kamer vernoemt kamertje naar verzetsman Gerrit Kastein

Bronnen ▼