De geschiedenis van het communisme; een sociale, politieke en economische ideologie die is gericht op de oprichting van een klasseloze, staatloze en socialistische samenleving. Opgebouwd op gemeenschappelijk eigendom van de productiemiddelen, waarbij iedereen produceert naar vermogen en neemt naar behoefte. Karl Marx en Friedrich Engels worden gezien als grondlegger van het communisme, maar ook Plato (427-347 v.Chr.) schreef er al over. Van de Sovjet-Unie tot het mccarthyisme, en van Cuba tot de Russische Revolutie.
Aanbevolen artikel: Karl Marx (1818-1883) – Grondlegger van het communisme
...en: Een korte geschiedenis van het communistische gedachtegoed
...en: Communistische Partij van Nederland (CPN) – Een korte geschiedenis
Boek: Een reis langs de sporen van het communistische verleden
Meer politieke geschiedenis
Oost-Berlijn, 3 februari 1952. De Oost-Duitse premier Otto Grotewohl legt met drie hamerslagen de eerste steen voor het eerste flatgebouw aan de Stalinallee. Een kleine tien jaar later wordt de 'socialistische straat' tijdens een geheime nachtelijke operatie omgedoopt tot Karl-Marx-Allee.
Voor elke misdaad van Stalin-regime weet Charles Ducal verdedigingslijnen te organiseren: het was wel erg, erkent hij, maar niet zo erg als historici als Hannah Arendt cs in haar boek over totalitarisme beweerde.
Op het moment dat de NAVO plannen had om in West-Duitsland een tweetal raketgordels te installeren, maakten de Russen en Oost-Duitsers plannen voor sabotageacties tegen belangrijke militaire objecten in dat West-Duitse achterland.
‘Ik voel me verdrietig om kameraad Van der Lubbe, dolgraag had ik hem nog eens een hand gegeven…’ Deze woorden verschenen twee dagen na Marinus van der Lubbe’s terechtstelling in het blad De Fascist. De schrijver ervan was dan ook geen geestverwant van Van der Lubbe. Het was Jan Baars, de leider van de Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond (ANFB).
Voor Marx was elke poging weer bij voorbije tijdperken aan te knopen tot mislukken gedoemd. Politiek wees hij zulke vormen van teruggrijpen, vooral die op de middeleeuwen, als reactionair af.
Niet in Nederland, maar in Shanghai staat het enige standbeeld van de Nederlandse revolutionair Henk Sneevliet. Sneevliet is in Nederland bijna volledig vergeten, maar in China wereldberoemd. Hij was aanwezig bij het oprichtingscongres van de Communistische Partij van China (CPC) en had grote invloed op de ontwikkeling van de partij.
Tijdens de Russische Oktoberrevolutie van 1917 grepen de bolsjewieken, onder leiding van Lenin, de macht in de Sovjet-Unie. Zij probeerden hierna om zo veel mogelijk sympathisanten voor het communisme te verenigen en schakelden in minder dan twee jaar tijd alle anti-communistische kranten uit.
In 1917 maakt een revolutie in Rusland een eind aan het eeuwenoude tsaristisch bewind waarna de communisten onder leiding van Lenin de macht grijpen. Zij zetten in op economische groei door industrialisering en collectivisering van de landbouw.
De term intelligentsia is nauw verbonden met de Russische geschiedenis. Wat betekent dit woord eigenlijk? En waar komt dit historische begrip vandaan?
De Poolse politicus en vakbondsleider Lech Walesa is de geschiedenisboeken ingegaan als een van de belangrijkste dissidenten uit de tijd van de Koude Oorlog.
Op woensdag 16 september 1970 speelde Ajax in de eerste ronde van de Europacup 1 (de tegenwoordige Champions League) tegen de Albanese ploeg 17. Nentori Tirana uit Albanië. In de aanloop naar de uitwedstrijd ontstond er de nodige ophef over het lange haar van de Ajax-spelers. Wat gebeurde er precies?
Wojciech Jaruzelski leidde Polen jarenlang met harde hand. Voor velen blijft het echter nog steeds een open vraag of hij handelde uit patriottisme of vanuit een politieke overtuiging.
De politiek leider Enver Hoxha (1908-1985) is een bekend minister-president en dictator uit de geschiedenis van Albanië. Hij stond aan de basis van de in 1941 opgerichte Communistische Partij van Albanië.
DDR-leider Erich Honecker geldt als een van de belangrijkste politici uit de periode van de Koude Oorlog. Hij was nauw betrokken bij de bouw van de Berlijnse Muur in 1961.
Ee vijfjarenplan is een economisch plan dat in de tijd van de Koude Oorlog in meerdere communistische landen werd ingezet om de economie van bovenaf te sturen. Hoe zagen vijfjarenplannen er inhoudelijk uit?
Het begrip planeconomie is een term die gerelateerd is aan het communisme en de tijd van de Koude Oorlog. Wat betekent de term planeconomie precies? En hoe gaven communistische leiders inhoudelijk vorm aan dit economische concept?
De Friese predikant en politicus Ferdinand Domela Nieuwenhuis, alias ‘Us Ferlosser’ (‘Onze Verlosser’), is de geschiedenisboeken ingegaan als de belangrijkste Nederlandse pionier van het socialisme en anarchisme.
In 1991 viel na ruim tachtig jaar het doek voor de Communistische Partij van Nederland (CPN), een van de oudste communistische partijen ter wereld. Dat jaar fuseerde de CPN met de Pacifistisch Socialistische Partij (PSP), de Politieke Partij Radikalen (PPR) en de Evangelische Volkspartij (EVP) tot de nieuwe partij GroenLinks.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelden Nederlandse communisten een belangrijke rol in het verzet tegen de bezetter. Een groot aantal archiefbronnen van de Communistische Partij van Nederland (CPN) met informatie over dit oorlogsverzet is recent gedigitaliseerd en online beschikbaar gesteld.
Paul de Groot was lange tijd de partijleider van de Communistische Partij van Nederland (CPN). Daarnaast bekleedde hij nog vele functies voor en in de partij; zo was hij lid van de Tweede Kamer en hoofdredacteur van de partijkrant.
Op 20 juni 1953 kopte de communistische partijkrant De Waarheid: ‘Julius en Ethel Rosenberg offerden hun leven voor de vrede’.
