Voor Marx was elke poging weer bij voorbije tijdperken aan te knopen tot mislukken gedoemd. Politiek wees hij zulke vormen van teruggrijpen, vooral die op de middeleeuwen, als reactionair af.
Niet in Nederland, maar in Shanghai staat het enige standbeeld van de Nederlandse revolutionair Henk Sneevliet. Sneevliet is in Nederland bijna volledig vergeten, maar in China wereldberoemd. Hij was aanwezig bij het oprichtingscongres van de Communistische Partij van China (CPC) en had grote invloed op de ontwikkeling van de partij.
In Nederland bijna volledig vergeten, maar in China wereldberoemd
Tijdens de Russische Oktoberrevolutie van 1917 grepen de bolsjewieken, onder leiding van Lenin, de macht in de Sovjet-Unie. Zij probeerden hierna om zo veel mogelijk sympathisanten voor het communisme te verenigen en schakelden in minder dan twee jaar tijd alle anti-communistische kranten uit.
In 1917 maakt een revolutie in Rusland een eind aan het eeuwenoude tsaristisch bewind waarna de communisten onder leiding van Lenin de macht grijpen. Zij zetten in op economische groei door industrialisering en collectivisering van de landbouw.
Longread
De term intelligentsia is nauw verbonden met de Russische geschiedenis. Wat betekent dit woord eigenlijk? En waar komt dit historische begrip vandaan?
De Poolse politicus en vakbondsleider Lech Walesa is de geschiedenisboeken ingegaan als een van de belangrijkste dissidenten uit de tijd van de Koude Oorlog.
Op woensdag 16 september 1970 speelde Ajax in de eerste ronde van de Europacup 1 (de tegenwoordige Champions League) tegen de Albanese ploeg 17. Nentori Tirana uit Albanië. In de aanloop naar de uitwedstrijd ontstond er de nodige ophef over het lange haar van de Ajax-spelers. Wat gebeurde er precies?
Wojciech Jaruzelski leidde Polen jarenlang met harde hand. Voor velen blijft het echter nog steeds een open vraag of hij handelde uit patriottisme of vanuit een politieke overtuiging.
Patriot of communistische hardliner
De politiek leider Enver Hoxha (1908-1985) is een bekend minister-president en dictator uit de geschiedenis van Albanië. Hij stond aan de basis van de in 1941 opgerichte Communistische Partij van Albanië.
DDR-leider Erich Honecker geldt als een van de belangrijkste politici uit de periode van de Koude Oorlog. Hij was nauw betrokken bij de bouw van de Berlijnse Muur in 1961.
Oost-Duitse politicus tijdens de Koude Oorlog
Ee vijfjarenplan is een economisch plan dat in de tijd van de Koude Oorlog in meerdere communistische landen werd ingezet om de economie van bovenaf te sturen. Hoe zagen vijfjarenplannen er inhoudelijk uit?
Het begrip planeconomie is een term die gerelateerd is aan het communisme en de tijd van de Koude Oorlog. Wat betekent de term planeconomie precies? En hoe gaven communistische leiders inhoudelijk vorm aan dit economische concept?
Centraal geleide economie
De Friese predikant en politicus Ferdinand Domela Nieuwenhuis, alias ‘Us Ferlosser’ (‘Onze Verlosser’), is de geschiedenisboeken ingegaan als de belangrijkste Nederlandse pionier van het socialisme en anarchisme.
Strijder tegen vijf K’s: Kerk, Koning, Kapitaal, Kazerne en Kroeg
In 1991 viel na ruim tachtig jaar het doek voor de Communistische Partij van Nederland (CPN), een van de oudste communistische partijen ter wereld. Dat jaar fuseerde de CPN met de Pacifistisch Socialistische Partij (PSP), de Politieke Partij Radikalen (PPR) en de Evangelische Volkspartij (EVP) tot de nieuwe partij GroenLinks.
Deel 20 van de serie ‘CPN in de Koude Oorlog’
Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelden Nederlandse communisten een belangrijke rol in het verzet tegen de bezetter. Een groot aantal archiefbronnen van de Communistische Partij van Nederland (CPN) met informatie over dit oorlogsverzet is recent gedigitaliseerd en online beschikbaar gesteld.
Paul de Groot was lange tijd de partijleider van de Communistische Partij van Nederland (CPN). Daarnaast bekleedde hij nog vele functies voor en in de partij; zo was hij lid van de Tweede Kamer en hoofdredacteur van de partijkrant.
Deel 17 van de serie CPN in de Koude Oorlog
Op 20 juni 1953 kopte de communistische partijkrant De Waarheid: ‘Julius en Ethel Rosenberg offerden hun leven voor de vrede’.
Deel 16 van de serie ‘CPN in de Koude Oorlog’
In Bulgarije is het temmen en trainen van dansberen een traditie die in zigeunerfamilies van generatie op generatie overgaat. Maar sinds de toetreding van Bulgarije tot de EU is het hebben van dansberen verboden.
Op 1 mei wordt in veel landen de Dag van de Arbeid gevierd (in België spreekt men van Feest van de Arbeid). De geschiedenis van deze van oorsprong socialistische dag van de arbeidersbeweging gaat zeker terug tot 1889.
De Russisch-Japanse Oorlog (1904-1905) is in het Westen, anders dan bijvoorbeeld de Koreaanse Oorlog of de Vietnamoorlog, niet de meest bekende oorlog die in Azië uitgevochten werd. Eigenlijk is dat onterecht, want de Russisch-Japanse Oorlog heeft in meerdere opzichten een flinke impact gehad op de wereldgeschiedenis.
Op 13 augustus 1961 begon de bouw van de Berlijnse Muur. Zo’n drie maanden later, op 9 november, was het westelijke deel van Berlijn door een betonnen muur en prikkeldraad afgegrendeld van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland. Pas in 1989 kwam er een einde aan de verdeling van Berlijn; op 9 november van dat jaar viel de Muur. Dit artikel gaat in
Deel 15 van de serie ‘CPN in de Koude Oorlog’
