Geschiedenis van vuurwerk

Het is tijdens de jaarwisseling tegenwoordig niet meer weg te denken (al pleiten sommigen voor een verbod) maar het is nog maar enkele eeuwen traditie in Europa: vuurwerk. Pas in de dertiende eeuw kwam het vuurwerk naar Europa en nog later werd het voor het eerst gebruikt voor het inluiden van het nieuwe jaar.

Men is er niet helemaal over uit of het eerste vuurwerk werd gemaakt door de Bengalen (inwoners van het huidige Bangladesh) of door de Chinezen.

Volgens de meeste wetenschappers is het echter door de Bengalen ontdekt. Hoe het is ontdekt is niet bekend, maar er is wel een theorie over. Het belangrijkste ingrediënt van vuurwerk, namelijk salpeter (kaliumnitraat) werd door de Bengalen gebruikt als zout. Een theorie is daarom dat er wat gemorst salpeter tijdens het koken in de vlam terecht kwam en dat zo de werking ervan werd ontdekt.

Chinees vuurwerk

De eerste grootgebruikers van vuurwerk waren hoe dan ook de Chinezen, die het rond het begin van onze jaartelling gebruikten bij religieuze gebeurtenissen om boze geesten te verdrijven. Ook werd het door militairen gebruikt voor lichtsignalen. Dat vuurwerk leek echter nog niet op het huidige vuurwerk.

Dit veranderde na de uitvinding van het buskruit in de dertiende eeuw. Buskruit bestaat uit salpeter, houtskool en zwavel en zorgt voor de ontploffingen zoals we die nu vooral kennen bij vuurwerk. Door die uitvinding werden er steeds meer experimenten gedaan met vuurwerk en kwamen er ook verschillende soorten. Vuurwerk werd veel gebruikt tijdens de jaarwisseling om boze geesten voor het nieuwe jaar te verdrijven.

Naar Europa

In dezelfde eeuw dat buskruit werd ontdekt, begon het ook aan de reis naar Europa. Hier werd het vooral gebruikt bij het voeren van oorlogen. Of voor grote spektakels, zoals aan het Hof van Versailles.

De exacte samenstelling van vuurwerk werd aanvankelijk geheim gehouden. Pas in de negentiende eeuw was de scheikundige kennis zo groot dat ook hier werd geëxperimenteerd met verschillende vormen van vuurwerk. Het huidige vuurwerk is inmiddels heel anders dan acht eeuwen geleden, maar de hoofdbestanddelen zijn nog hetzelfde.

Momenteel wordt vuurwerk in Europa vooral gebruikt tijdens de jaarwisseling en voor festiviteiten. Een klein deel van het vuurwerk wordt nog gebruikt door het leger en door schepen om lichtsignalen af te geven, als rookschermen of als verlichting. Zo’n negentig procent van het vuurwerk komt nog steeds uit China.

Lees ook: De oliebol, een Nederlandse traktatie