Het Lam Gods in honderd miljard pixels

Het wereldberoemde vijftiende-eeuwse altaarstuk De Aanbidding van het Lam Gods van Hubert en Jan Van Eyck is sinds vrijdag op een speciale website zeer gedetailleerd te bekijken.

Het achttien panelen tellende meesterwerk onderging onlangs een urgente conservatiebehandeling in de Villakapel in de Gentse Sint-Baafskathedraal. In het kader van dit project werd het altaarstuk verwijderd uit zijn glazen kast en tijdelijk gedemonteerd. Omdat dit maar zeer zelden gebeurt, was het een uitgelezen mogelijkheid om het werk eens uitvoerig te onderzoeken.

Elke centimeter van het altaarstuk werd onder de loep genomen en in extreem hoge resolutie gefotografeerd, zowel onder gewoon licht als onder infrarood. Vervolgens werden de foto’s digitaal geassembleerd om zeer gedetailleerde beelden te verkrijgen. Dankzij deze beelden is het mogelijk het veelluik op microscopisch niveau te bestuderen. De website zelf telt 100 miljard pixels.

De site is een samenwerkingsproject van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK), Lukasweb en de Vrije Universiteit Brussel en ontving steun van de Getty Foundation in Los Angeles en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Het project werd gecoördineerd door Ron Spronk, professor in de kunstgeschiedenis. Spronk:

“De beelden op de website zullen kunsthistorici voor vele toekomende jaren de kans bieden om het Lam Gods en Hubert en Jan van Eyck te bestuderen. De website geeft wetenschappers toegang tot onderzoeksmateriaal van een unieke en nooit eerder geziene kwaliteit, zowel op als onder het verfoppervlak van de polyptiek. We hebben doelbewust gekozen voor een open-source benadering tot de beelden, in de hoop om ook andere projecten aan te zetten tot een dergelijk gebruik van interactieve beeldvormingstechnieken in hoge resolutie voor de technische studie van kunstwerken.”

Een jaar geleden lanceerde Google al het zogenaamde Google Art Project. Aan dit project werken zeventien van de belangrijkste musea ter wereld mee. Dankzij het kan er onder meer online door de musea gewandeld worden en kan men inzoomen op enkele meesterwerken.

Grote restauratie

Het altaarstuk van de gebroeders van Eyck ondergaat vanaf september van dit jaar een zeer grondige renovatie. Deze restauratie van het Lam Gods is nodig om de verdere verharding van oude vernislagen, die een bedreiging vormt voor de picturale laag van het Lam Gods, te voorkomen. Tegelijk worden de panelen onderworpen aan een grondige consolidatie. De oude retouches en overschilderingen worden behandeld. Daarna worden, waar nodig, nieuwe retouches aangebracht en krijgen de panelen een nieuwe vernislaag.

Tijdens de hele restauratiecampagne blijft het Lam Gods – met uitzondering van de panelen die in restauratie zijn – opgesteld in de Sint-Baafskathedraal in Gent en voor het publiek toegankelijk.

Boek: Het Lam Gods – Peter Schmidt