Hildegard van Bingen – “De Sibille van de Rijn”

De middeleeuwse abdis Hildegard van Bingen (1098-1179) geldt als een belangrijke mystieke filosoof uit de Middeleeuwen. Ze was tevens erg vaardig op het gebied van muziek, als componiste van middeleeuwse religieuze liederen. Een korte biografie van Hildegard van Bingen.

Hildegard van Bingen werd door de Rooms-Katholieke Kerk, bij monde van paus Benedictus XVI. op 10 mei 2012 heilig verklaard. Op 7 oktober van dat jaar kreeg ze de eretitel kerklerares.

Hildegard het klooster in

Hildegard werd in 1098 geboren in de plaats Bermersheim bij Alzey, in het Heilige Roomse Rijk. Toen Hildegard acht jaar was, kwam ze bij de benedictijnen terecht in het klooster. Ze stond daar onder de hoede van abdis Jutta von Sponheim. Toen deze non in 1136 overleed, volgde Hildegard haar op als abdis.

Boeken van Hildegard van Bingen

Hildegard van Bingen schreef meerdere boeken. Bekend zijn haar zogeheten visioenboeken Liber vitae meritorum (Boek van de verdiensten van het leven, 1150-1163) en Liber Divinorum Operum (Het boek van subtiliteiten). In de visioenen van Hildegard staat de mens op een centrale plek. Die is het middelpunt van het universum. De mens en de kosmos vallen bij Hildegard samen. Dit eenheidsdenken deed zich bij Hildegard ook voor in de relatie tussen lichaam en ziel. De gemoedstoestand van de ziel reflecteert in haar geschriften de bewegingen van het heelal.

Naast genoemde theologische werken schreef ze verhandelingen over de natuur (het boek Physica) en de geneeskunst: Causae et curae (1150), een tweeluik dat gezamenlijk bekend is als Liber Subtilitatum (Het boek van subtiliteiten). Hildegard is de eerste christelijke filosofe die op een positieve manier over de vrouw schreef. Zo besteedde zij in haar boeken aandacht aan zaken als de menstruatie, de geboorte van een kind en ook de menopauze. Opmerkelijk is dat ze op een objectieve manier over seksualiteit schreef.

Muzikale kwaliteiten

In het klooster ging Hildegard zich bezighouden met het componeren van klassieke, gregoriaanse muziek. Ze geldt vermoedelijk als de vroegste componiste uit de geschiedenis van de klassieke muziek.

Hildegard schreef tal van liederen en correspondeerde ook op hoog niveau met onder meer keizer Frederik Barbarossa (1122-1190) en de Nederlandse kluizenaar Gerlach van Houthem (ca.1120-1160).

Levenseinde van Hildegard

In 1179 overleed Hildegard. Ze werd 81 jaar. Volgens een volksverhaal kwam er op het moment van haar sterven een lichtstraal uit de hemel, die terechtkwam op haar bed.

Bronnen ▼